Συχνές ερωτήσεις για εφηβεία

Η εφηβεία είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο για να αναλυθεί σε μια απάντηση, αλλά συνοπτικά αναφέρω τα εξής: Είναι ένα νέο αναπτυξιακό στάδιο πολύ διαφορετικό από την παιδική ηλικία, γιατί το σώμα, οι σχέσεις, οι ανάγκες, όλα αλλάζουν.  Το παιδί βιώνει ορμονικές αλλαγές που πολλές φορές ευθύνονται για συναισθηματικές μεταπτώσεις, αλλά αρχίζουν να το απασχολούν και περισσότερο θέματα εμφάνισης, ανάπτυξης και αποδοχής από τους συνομηλίκους του.  Παιδιά με ιδιαιτερότητες σε οποιοδήποτε τομέα (εμφανισιακά, μαθησιακά, αναπτυξιακά και άλλα), αλλά και με αυξημένη ευαισθησία, που δεν έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, που αντιμετωπίζουν οικογενειακά προβλήματα ή δυσκολίες επικοινωνίας με τους γονείς τους, είναι πιο επιρρεπή σε έντονες εξάρσεις και αντιδραστικές ή και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Επομένως, ο γονιός έχει μεγάλη σημασία να ενημερώνεται σωστά για τις ανάγκες ενός παιδιού προεφηβείας και μετέπειτα εφηβείας, να βρίσκει τη σωστή ισορροπία μεταξύ ελευθερίας - σεβασμού της προσωπικότητας και της αυτονομίας του εφήβου από τη μια, και της αναγκαίας οριοθέτησης από την άλλη.  Έχει τεράστια σημασία να προσπαθεί ο γονιός να κρατά καλή σχέση και επικοινωνία με το παιδί του, αποφεύγοντας τις διαρκείς παρατηρήσεις, που μπορεί να βιώνονται από τον έφηβο ως απόρριψη, με αποτέλεσμα να πληγώνεται, να θυμώνει και να αντιδρά περισσότερο αρνητικά.  Είναι προτιμότερο και πιο σημαντικό να ακούμε τα παιδιά πρώτα, αντί να τα βομβαρδίζουμε με συμβουλές και παρατηρήσεις.  Ένα παιδί που νιώθει αρεστό, αγαπητό, ότι τα συναισθήματα και οι ανάγκες του είναι σημαντικά για τους γονείς του, θα προσπαθεί περισσότερο να τους ικανοποιήσει.

Όσον αφορά το σχολείο, δυστυχώς υπάρχουν και πολλά προβλήματα στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου, στη νοοτροπία μας, που απωθούν πάρα πολλούς μαθητές και τους απομακρύνουν από τη φιλομάθεια.  Αυτή είναι και η ουσία του σχολείου: να αγαπήσει το παιδί τη μάθηση, επειδή του καλλιεργείται η περιέργεια, το ενδιαφέρον, να μπορεί να βρει πρακτική χρησιμότητα και πρακτικές εφαρμογές σε αυτά που κάνει.  Ολόκληρη η φιλοσοφία της εκπαίδευσης είναι λανθασμένη, όταν διαβάζουν τα παιδιά απλώς για να πάρουν καλούς βαθμούς, να βγουν έξω ή να αποφύγουν την κατάκριση και την τιμωρία.  Τότε μιλάμε για εξωτερικά κίνητρα και όχι για τα απαραίτητα εσωτερικά κίνητρα στη συμπεριφορά μας.

Εσείς ως γονείς, αλλά και κάποιος καλός εκπαιδευτικός στο σχολείο ή στον ιδιωτικό τομέα, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να βρει νόημα και αγάπη για τη μάθηση, να θέσει στόχους.  Τότε, δε θα χρειάζεται καμιά πίεση, αλλά το παιδί θα διαβάζει επειδή θα θέλει να μάθει και θα νιώθει καλά με τον εαυτό του.  Και πάλιν και αυτά πολύ συνοπτικά.

Σας προτρέπω λοιπόν να μελετήσετε, να ψάξετε κι εσείς σχετικά με τα θέματα αυτά.  Αν νιώθετε ότι θέλετε περισσότερη βοήθεια ή καθοδήγηση, αν υπάρχουν άλλα θέματα που δεν αναφέρετε στην επιστολή σας, καλό είναι να δείτε ψυχολόγο ή ψυχοθεραπευτή για πιο εξατομικευμένη βοήθεια.