Συχνές ερωτήσεις για εφηβεία

Ερώτηση

Να δώσω στο παιδί μου ορμόνες για να ψηλώσει;

Έχω ένα γιο 11 ετών. Τον τελευταίο χρόνο ψήλωσε μόνο τρεις πόντους, ενώ αυξήθηκε το βάρος του. Λόγω του ότι άρχισε η τρίχωση στα γεννητικά όργανα, η παιδίατρος μας έστειλε σε ενδοκρινολόγο στο Παίδων. Εκεί έγιναν αιματολογικές και λοιπές εξετάσεις, καθώς και οστική ηλικία, η οποία έδειξε οστική ηλικία 12,5 ετών, δηλαδή μεγαλύτερη κατά ένα έτος από την πραγματική. Η γιατρός μας μίλησε για καταστολή της εφηβείας με ενέσεις Arvekap 3,75 mg για ένα έτος και στη συνέχεια με ένα χάπι (δεν θυμάμαι ποιο). Μας είπε όμως πως η προχωρημένη ηλικία (11,5 ετών) είναι πιθανό να αποτελέσει τροχοπέδη στην θεραπεία και εν τέλει το παιδί να μην έχει κανένα όφελος αναφορικά με το τελικό ύψος του. Έχω θορυβηθεί πολύ. Εγώ είμαι 1,68 και ο άντρας μου 1,83, ενώ και οι οικογένειές μας έχουν ψηλά έως πολύ ψηλά μέλη. Έχοντας αποκλείσει τον παθολογικό παράγοντα, θεωρείτε ότι ένα παιδί που θα ξεκινήσει την θεραπεία αναστολής της εφηβείας με Arvekap στην ηλικία των 11,5 ετών με ύψος σε αυτή την ηλικία 1,48, έχει πιθανότητες να πάρει ύψος κι αν ναι, πόσο; Η γιατρός μας είπε πως μπορεί (χωρίς την θεραπεία αναστολής) να μην φτάσει ούτε το 1,70. Ενώ με την θεραπεία αναστολής το μέγιστο όφελος θα είναι +4 πόντοι, εάν όμως ανταποκριθεί σε αυτή. Σας ευχαριστώ.

Answer

Για το δικό σας παιδί σημαντικά είναι να ξέρουμε εάν το παιδί σας έχει μπει στην εφηβεία. Έγινε test LHRH?  Το παιδί έχει μπει στην εφηβεία με βάση το μέγεθος των όρχεων?  H τρίχωση στο εφήβαιο δε σημαίνει κατ΄ ανάγκη ότι ένα παιδί μπήκε στην εφηβεία.  Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να ελέγξουμε κάποιες καταστάσεις όπως διαταραχές από τα επινεφρίδια και επίσης να επιβεβαιώσουμε εάν το παιδί έχει μπει στην εφηβεία του με το LHRH test.

Όσον αφορά την ορμονική θεραπεία αναστολής της εφηβείας. Σε κάθε παιδί που θα μπορούσε να λάβει ορμονική θεραπεία για αναστολή της εφηβείας το κύριο ερώτημα που απασχολεί είναι ποιο θα είναι το όφελος από τη θεραπεία από τη μια μεριά και από την άλλη ποιο θα είναι το «κόστος»  από τη θεραπεία. Με τον όρο «κόστος» δεν αναφέρομαι μόνο στις ανεπιθύμητες ενέργειες που δυνητικά μπορεί να έχει η θεραπεία αλλά και στη ψυχολογική επίδραση που θα έχει στο παιδί η διεργασία αυτή.  Με τον όρο όφελος αναφέρομαι στο επιπλέον ύψος που θα κερδίσει το παιδί με την αναστολή της εφηβείας.

 

Εάν το παιδί σας έχει όντως μπει στην εφηβεία του τότε τα δεδομένα που ισχύουν μέχρι σήμερα για την ορμονική θεραπεία αναστολής της εφηβείας είναι τα πιο κάτω.
Σύμφωνα με τα βιβλιογραφικά δεδομένα η απόφαση εάν θα λάβει ορμονική θεραπεία ένα παιδί που θεωρείται ότι μπήκε στην εφηβεία νωρίς (για τα αγόρια μιλάμε για πρώιμη εφηβεία εάν άρχισε πριν την ηλικία των 9 ετών) με τα υπάρχοντα δεδομένα καθορίζεται από τους εξής παράγοντες:
1. Ηλικία του παιδιού. Για τα αγόρια δεν υπάρχουν πολλές επιστημονικές έρευνες για το θέμα σε ποια ηλικία εάν ανασταλεί η εφηβεία με ορμόνες θα βοηθήσει σημαντικά στο να κερδίσει ύψος το παιδί. Όμάδα ειδικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για τα αγόρια αξίζει τον κόπο να γίνει ορμονική αναστολή της εφηβείας πριν την ηλικία των 9 ετών λαμβάνοντας υπόψιν ως ξεχωριστό κριτήριο την ηλικία.
2. Την πρόοδο της εφηβείας του παιδιού στο χρόνο δηλαδή σε περίπτωση που σε παρακολούθηση 6 μηνών δεν έχει αλλάξει το στάδιο της εφηβείας (στα αγόρια κοιτάζουμε το μέγεθος των όρχεων) τότε μιλάμε για αργή εξέλιξη της εφηβείας και άρα το παιδί έχει μεγαλύτερο περιθώριο να ψηλώσει. Σε περίπτωση που η εφηβεία του παιδιού εξελίσσεται αργά τότε τις περισσότερες φορές δε συνιστάται θεραπεία.
Στην περίπτωση των αγοριών δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για το θέμα. Μελέτη σε ομάδα αγοριών που η εξέλιξη της εφηβείας ήταν αργή και συγκεκριμένα η μεταπήδηση από το ένα στάδιο στο άλλο έπαιρνε 18 μήνες έδειξε ότι έφτασαν το τελικό ανάστημα σύμφωνα με αυτό που κληρονόμησαν από τους γονείς τους.  Για το δικό σας παιδί δεν μπορώ να αξιολογήσω την πρόοδο της εφηβείας εφ’ όσον δεν έχω εξετάσει το παιδί κλινικά.
3. Το ρυθμό που ψηλώνει το παιδί στο χρόνο (το λεγόμενο height velocity).  Θεωρείται γρήγορος εάν το παιδί μεγαλώνει πάνω από 6cm το χρόνο.  Το γεγονός ότι το παιδί σας ψήλωσε μόνο 3cm σε ένα χρόνο αυτό σημαίνει ότι αν έχει μπει στην εφηβεία αυτή εξελίσσεται αργά.

4. Το προβλεπόμενο τελικό ανάστημα (estimated adult height).  Εάν το προβλεπόμενο τελικό ανάστημα του παιδιού σας είναι >160cm δεν συστήνεται θεραπεία. Αυτό υπολογίζεται από το bone age του παιδιού με ειδικούς χάρτες που πιστεύω πολύ πιθανόν να το έχει υπολογίσει ο ενδοκρινολόγος που παρακολουθεί το παιδί σας και να σας έχει ήδη ενημερώσει.

Σας έχω αναφέρει με απλά λόγια τι υπάρχει επιστημονικά για το θέμα και ποιο παράγοντες παίζουν ρόλο στην απόφαση αναστολής της εφηβείας ενός παιδιού με ορμόνες.  Κανείς δεν μπορεί να σας απαντήσει με σιγουριά ποιο θα είναι το κέρδος ακριβώς σε cm από τη θεραπεία στην ηλικία που βρίσκεται το παιδί σας τώρα αλλά οι περισσότερες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ένα αγόρι επωφελείται εάν μπήκε στην εφηβεία πριν την ηλικία των 9 ετών και ανασταλεί τότε η εφηβεία του. 

Ελισάβετ Ευσταθίου

Ελισάβετ Ευσταθίου,

Παιδίατρος

Μείνετε ενημερωμένοι για την υγεία του παιδιού σας

Εισάγετε την ημερομηνία γέννησης του παιδιού σας

Μείνετε ενημερωμένοι για
το παιδί σας

Η ιστοσελίδα Paidiatros.com θέλει να σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία κατά τη χρήση αυτού του ιστότοπου. Προς τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιεί cookies και άλλες τεχνολογίες για να κατανοήσει τα ενδιαφέροντά σας, να προσαρμόσει τον ιστότοπό της στις ανάγκες σας και να διαχειριστεί τις διαφημίσεις της. Πατώντας «Αποδοχή» δίνετε τη συγκατάθεσή σας για τη χρήση αυτή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εγχώριο δίκαιο και την Πολιτική μας για τα Cookies. Για να δείτε ολόκληρη τη λίστα των cookies και να μας πείτε αν μπορούν ή όχι να χρησιμοποιηθούν στη συσκευή σας, χρησιμοποιήστε το Εργαλείο Συγκατάθεσης για τα Cookies. Πολιτική Cookies της ιστοσελίδας μας