Βρώμικη έκφραση

Η γλώσσα αναπτύχθηκε σαν μια ανθρώπινη ανάγκη. Στη αρχή σαν ανάγκη συντονισμού του πρωτο-άνθρωπου στο κυνήγι, μια ανάγκη συνδεδεμένη με την επιβίωση. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο επικοινωνίας και συνεννόησης μεταξύ των ανθρώπων αλλά και σαν μέσον εξωτερίκευσης των ενδόμυχων συναισθημάτων του ατόμου. Όπου κι’ αν έζησε ο άνθρωπος, όποια γλώσσα κι αν ανέπτυξε, δεν έπαυσε να υπάρχει η βρώμικη έκφραση, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Κι όταν κάποιος μαθαίνει μια ξένη γλώσσα, οι βρώμικες λέξεις είναι τις πρώτες που μαθαίνει.

Διερωτηθήκατε ποτέ γιατί;
Οι νέοι που χρησιμοποιούν βρώμικη γλώσσα, όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι, θέλουν να δείξουν ότι έχουν ωριμάσει, μιά τάση βιασύνης των νέων να ενηλικιωθούν. Οι ενήλικες, χρησιμοποιώντας βαριές βρισιές εκφράζουν τα σεξουαλικά τους αποθημένα, ή θίγουν την τιμή και την υπόσταση του ατόμου που βρίζουν, γιατί έχουμε ταυτίσει τη σεξουαλικότητα με την τιμή και την αξιοπρέπεια μας.

Η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί εξαίρεση στη βρώμικη έκφραση, απεναντίας είναι από τις πιο πλούσιες στο τομέα. Δεν θα ασχοληθώ σήμερα με το πλούσιο βρυσιδιολόγιο που αφθονεί στη γλώσσα μας, την τόσο αρχαία και πλούσια, θα ασχοληθώ όμως με μία και μόνο λέξη, αυτή που έχει σχεδόν γίνει συνώνυμο του Έλληνας, την λέξη που έχει περάσει τα ελληνικά σύνορα και έγινε διεθνής. Οι πιο πολλοί θα μαντέψατε βέβαια σε ποιά λέξη αναφέρομαι, πρόκειται για τη λέξη μαλάκας.

Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται εκ του ρήματος μαλακιάω, που σημαίνει μαλακώνω. Συνώνυμα ρήματα είναι το καταμαλακίζω, το πλαδαρούμαι και το μαλακύνω. Ως ουσιαστικό η λέξη μαλακία είναι Ιωνική και σημαίνει μαλακός. Στα Νικομάχεια Ηθικά του Αριστοτέλη, η λέξη χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την καρτερικότητα, ενώ ως λατινική λέξη η malacia, υποδηλώνει την ήρεμη θάλασσα. Στα νεότερα χρόνια η λέξη μαλακία ταυτίσθηκε με την διανοητική ανεπάρκεια ή εγκεφαλική παθογένεση, εξ ού και η "μαλάκυνση εγκεφάλου". Επίσης και στην εκκλησιαστική γλώσσα διαφαίνεται η αυτή σημασία "από πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν" δηλαδή ως πνευματική ασθένεια - αρρώστια.
Μια άλλη επίσης εκδοχή που θα πρέπει να σημειωθεί και που ίσως να δικαιολογεί τη γενικευμένη αυτή έκφραση είναι ότι πρίν την Επανάσταση του 1821, οι Εβραίοι που έμεναν στον ελλαδικό χώρο δανειοδοτούσαν τους Έλληνες, έντοκα βεβαίως, τοκογλύφοι δηλαδή. Στην Εβραϊκή γλώσσα η λέξη "μαλάκ" σημαίνει εισπράκτορας. Όταν λοιπόν οι εβραίοι ζητούσαν πίσω τα δανεικά οι Έλληνες έλεγαν: "Δες... τον μαλάκ", "Ήλθε πάλι ο Μαλάκ", "Να ο Μαλάκ" , και έτσι δεν άργησε να ελληνοποιηθεί η λέξη σε "μαλάκα" χωρίς όμως και να αποτελεί τότε ύβρη αλλά συνεπικουρούμενη με την ελληνική σημασία της λέξης αποδιδόταν τελικά σαν βρισιά.

Τη λέξη μαλάκας τη συναντάμε και στις μακρινές Φιλιππίνες. Στην Φιλιππινέζικη μυθολογία, Μαλάκας ήταν ο πρώτος άνδρας που δημιουργήθηκε. Η λέξη σημαίνει "δυνατός" και φυσικά δεν έχει καμία σχέση με την ομόηχη ελληνική λέξη.
Σήμερα, η λέξη μαλάκας ανήκει στην ελληνική καθομιλουμένη, και είναι αναγνωρίσιμη διεθνώς. Κυριολεκτικά, σημαίνει τον αυνανιζόμενο, αλλά χρησιμοποιείται και μεταφορικά. Λαμβάνει διάφορες σημασίες, ανάλογα με το πού, πώς και μεταξύ ποιών χρησιμοποιείται. Μεταξύ φίλων, θεωρείται συνήθως πειρακτικός χαιρετισμός, οικεία προσφώνηση ή ελαφριά προσβολή. Όταν απευθύνεται σε έναν άγνωστο, θεωρείται τις περισσότερες φορές βαριά βρισιά. Παίρνει τότε τη σημασία του "ηλίθιου" ή του "ανίκανου" και δηλώνει αγανάκτηση.

Η λέξη χρησιμοποιείται μερικές φορές για να ορίσει το άτομο που χωρίς να χρησιμοποιεί την κοινή λογική επαναλαμβάνει ξανά και ξανά τα ίδια λάθη ενώ ταυτοχρόνως διατηρεί στο ακέραιο την αίσθηση ότι είναι σωστός και ανάλογη, πιθανώς προσβλητική, συμπεριφορά. Πιο γενικά η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αντίθεση στην κοινή λογική. (βλακεία δηλαδή). Από την άλλη πλευρά, στο θηλυκό, η μαλάκω αποτελεί πιο προσβλητική έννοια από την αρσενική έκδοση. Η έννοια του μαλάκα έχει μερικές διαφοροποιήσεις σε τοπικές διαλέκτους. Στη Πάτρα χρησιμοποιείται η λέξη Μινάρας, στη Κρήτη και στη Ρόδο η λέξη Γρόθος, στη Θάσο η λέξη Γαβανάς, και στη Ζάκυνθο η λέξη Μιναδόρος. Στη Κύπρο χρησιμοποιούνται οι λέξεις μαλακισμένος και μαλακισμένη.

Μερικές από τις πολλές έννοιες της λέξης μαλάκας
Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω μια συνομιλία μεταξύ δύο νέων της σημερινής νεολαίας.
Α – Ρε μαλάκα, ξέρεις ποιαν είδα στο πάρκο ;
Β – Ποιά ρέ μαλάκα ;
Α – Την τέτοια
Β – Έλα ρέ μαλάκα
Α – Ναί ρέ μαλάκα
Β – Σοβαρά ρέ μαλάκα
Α – Και ξέρεις με ποιόν ήταν ;
Β – Με ποιόν ;
Α – Με τον μαλάκα
Β – Έλα ρέ μαλάκα
Α – Ναι ρέ μαλάκα

Η συνομιλία αυτή είναι χαρακτηριστική για το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν σήμερα οι νέοι μας στην επικοινωνία τους και στις καθημερινές τους συζητήσεις.
Θα σας παρουσιάσω στη συνέχεια μερικές από τις πολλές έννοιες της λέξης μαλάκας.
Λέμε σε κάποιο που είναι Αυτοπαθής : Μαλάκα μου
Λέμε σε κάποιο για κάτι που είναι Βρώσιμο : Φάε ένα μαλάκα
Λέμε για κάποιο που είναι Δικαιωμένος :Σωστός μαλάκα
Λέμε για κάποιο που έγινε Άφαντος :Που πήγε ο μαλάκας ;
Λέμε σε κάποιο που είναι Επίμονος :Άσε μας ρε μαλάκα
Λέμε σε κάποιο που κοιτά παράξενα :Τι κοιτάς ρε μαλάκα
Αυτή είναι μία μικρή συλλογή των τόσων ερμηνειών της λέξης μαλάκας. Είμαι σίγουρος πως πολλοί από σας θα μπορούσατε να διευρύνετε ακόμη περισσότερο αυτή τη συλλογή.