Μητρικός θηλασμός. Το Θαύμα του Θηλασμού

Η μητρική αγκαλιά γίνεται μια μαγική φωλιά, ο δεσμός ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό που θηλάζει δυναμώνει περισσότερο.

Ποια επιχειρήματα θα μπορούσαν να πείσουν μια νέα μητέρα να θηλάσει το νεογέννητο μωρό της; Το μητρικό γάλα έχει τη μεγαλύτερη θρεπτική αξία για το βρέφος και ταιριάζει απόλυτα στις ανάγκες του.  Δεν στοιχίζει τίποτα, είναι «προσβάσιμο» 24 ώρες το 24ωρο, στη σωστή θερμοκρασία.

Το μητρικό γάλα περιέχει ακριβώς τα θρεπτικά συστατικά σε σωστή ποσότητα και αναλογία που χρειάζεται το μωρό σας.  Επιπλέον, τα λιπαρά οξέα και οι πρωτεΐνες που παίζουν πρωταρχικό ρόλο στο σχηματισμό των κυττάρων, βρίσκονται στο μητρικό γάλα στην πιο εύπεπτη μορφή τους.  Τα αντισώματα που περιέχει θα θωρακίσουν το μωρό ενάντια στις ασθένειες που είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει τους πρώτους μήνες της ζωής του.  Μάλιστα, πολλές στοματικές διαταραχές και αλλεργίες μπορούν ακόμη να αποφευχθούν.  Είναι γνωστό τέλος, πως τα μωρά που θηλάζουν παρουσιάζουν πολύ σπανιότερα προβλήματα πέψης από τα μωρά που τρέφονται με ξένο γάλα.

Μύθοι και πραγματικότητα

Τα επιχειρήματα λοιπόν είναι πολλά και ισχυρά.  Κι όμως, αρκετές γυναίκες διατηρούν επιφυλάξεις, είναι διστακτικές, συχνά κάνουν πίσω.  Κάποιες θεωρούν πως, αφού τις ίδιες δεν τις θήλασαν οι μητέρες τους, δε θα καταφέρουν κι αυτές να θηλάσουν το μωρό τους.  Άλλες, θεωρούν πως η διαδικασία του θηλασμού είναι δύσκολη, δεσμευτική, επιβαρυντική για τον οργανισμό τους ακόμη και ανεπαρκής για το σωστό μεγάλωμα του μωρού.  Φοβίες και μύθοι που απλώς καταρρίπτονται από την σοφία της φύσης, από το φυσικό προορισμό μιας μητέρας να θρέψει μόνη της το παιδί της και από την ενστικτώδη ικανότητα του μωρού να αναζητήσει τροφή στο στήθος της μητέρας του.

Μια καλή αρχή

Όποιο κι αν είναι το σχήμα και το μέγεθος τους στήθους σας, μην έχετε αμφιβολία πως μπορείτε να θηλάσετε.  Ακόμη κι αν δε νιώθετε ή δεν μπορείτε να φανταστείτε πως το στήθος  σας θα αρχίσει να λειτουργεί με αυτόν τον μοναδικό και θαυμαστό τρόπο, η έγκριση του γάλακτος αρχίζει την 3^η έως και την 7^η ημέρα μετά το τοκετό.  Τις πρώτες τρεις ημέρες ο μαστός παράγει ένα αραιό, κίτρινο υγρό που λέγεται πύαρ ή πρωτόγαλα, με σύνθεση και αντισώματα ανεκτίμητης αξίας.  Καλό θα ήταν, λοιπόν από τις πρώτες κιόλας ημέρες, να τοποθετείτε τακτικά το μωρό σας στο στήθος αρχικά μόνο για λίγα λεπτά σε κάθε θηλή, για να αποφύγετε δυσάρεστους ερεθισμούς.  Τα περισσότερα μωρά δείχνουν φανερά ότι είναι έτοιμα να αναζητήσουν τροφή στο στήθος της μητέρας τους.  Μη χάνετε την πίστη σας και μη φοβάστε πως το μωρό δε θα τραφεί αρκετά.  Δώστε χρόνο σ’ εκείνο και στον εαυτό σας, δοκιμάστε ξανά και ξανά, διαλέξτε ένα ήσυχο σημείο του σπιτιού και προτιμήστε να είστε μόνη σας.  Ο θηλασμός, ειδικά τις πρώτες ημέρες μπορεί να σας κουράσει.  Είναι μια ιεροτελεστία που απαιτεί ηρεμία, υπομονή και προσοχή.

Όσο πιο συχνά και σωστά τραβάει το μωρό γάλα, τόσο περισσότερο γάλα θα παράγει το στήθος σας.  Είναι σημαντικό να θηλάζετε το μωρό κάθε φορά και από τους δύο μαστούς, ώστε να μη μένει κανείς από τους δύο γεμάτος και «ανενεργός».

Τα ανακλαστικά της ροής του γάλακτος

Όταν το μωρό σας θηλάζει, η υπόφυση στον εγκέφαλο ερεθίζεται και απελευθερώνει δύο ορμόνες.  Η μία, η προλακτίνη είναι υπεύθυνη για την παραγωγή και τη ροή του γάλακτος.  Μία ώρα μετά το θηλασμό, περίπου το 40% του γάλακτος έχει παραχθεί και πάλι και δύο ώρες μετά, γύρω στο 75%.  Έτσι, γίνεται φανερό πως η μεγαλύτερη παραγωγή γάλακτος γίνεται κατά τη διάρκεια του θηλασμού και τα πρώτα λεπτά μετά το πέρας του.  Η δεύτερη ορμόνη η οξυτοκίνη, φροντίζει ώστε το γάλα να ρέει στους γαλακτοφόρους αδένες και να ελευθερώνεται.  Αυτό ονομάζεται και ανακλαστικό της παραγωγής του γάλακτος, το οποίο πολλές φορές μπορεί να μπει σε λειτουργία στη θέα ή στο άκουσμα και μόνο του μωρού με αποτέλεσμα το γάλα να ρέει μόνο του από τις θηλές.

Αντανακλαστικά αναζήτησης και θηλασμού

Είναι ένα έμφυτο ένστικτο που μπαίνει σε λειτουργία όταν κρατήσετε το μωρό κοντά στο στήθος σας κι αυτό ακουμπάει στο μάγουλο του.  Το μωρό θα ανοίξει το στόμα του και θα στραφεί αμέσως προς το στήθος.  Αν εκείνη τη στιγμή βάλετε τη θηλή στο στόμα του, θα σφίξει τα χείλη του γύρω της και το θαύμα του θηλασμού θα ξεκινήσει.

Κρατήστε το μωρό μισοξαπλωτό πολύ κοντά σας, η κοιλιά σας να εφάπτεται με τη δική του, έτσι ώστε να μη χρειαστεί να γυρίσει το κεφαλάκι του για να βρει το στήθος.  Αυτή η στάση άλλωστε, διευκολύνει πολύ και την κατάποση.  Καθώς το πρώτο καιρό το μωρό είναι μικρόσωμο, εάν πρώτα το ξαπλώσετε σ’ ένα απαλό μαξιλάρι, θα το φέρετε πιο εύκολα κοντά σας.  Ίσως χρειαστεί να στηρίζετε το στήθος με το ελεύθερο χέρι σας, ώστε να σιγουρευτείτε ότι ολόκληρη η θηλή μπαίνει στο στόμα του μωρού κι ότι το μωρό αναπνέει ελεύθερα όταν θηλάζει, χωρίς το στήθος σας να κλείνει το μύτη του.

Συχνότητα και ποσότητα

Τα περισσότερα μωρά 3-4 ημέρες μετά τη γέννησή τους παρουσιάζουν μικρότερο βάρος από αυτό που είχαν μόλις γεννήθηκαν.  Πρόκειται για μια φυσιολογική μείωση που συνήθως υπερκαλύπτεται μέσα στις επόμενες 1-2 εβδομάδες.  Ένα υγιές μωρό που θηλάζει, στην πραγματικότητα δε, χρειάζεται άλλη τροφή (ούτε καν νερό, αφεψήματα ή επιπλέον γάλα) για τους πρώτους έξι μήνες.

Μέρα με την μέρα, που η σχέση και η επαφή με το μωρό θα γίνεται όλο και πιο στενή, θα νιώθετε και θα καταλαβαίνετε από μόνη σας πόση ώρα και κάθε πότε χρειάζεται να θηλάζετε.  Είναι προφανές πως οι ημερήσιες σε γεύματα διαφέρουν από μωρό σε μωρό.  Γενικά, τα πρώτα πέντε λεπτά το μωρό παίρνει το 80% της τροφής του ενώ αν θέλει να συνεχίσει να θηλάζει για περισσότερο από δέκα λεπτά, μάλλον πλέον απολαμβάνει το πιπίλισμα, θέλει να παίξει ή απλώς νιώθει όμορφα που βρίσκεται εκεί. Είναι πλέον σημαντικό να μάθετε να ερμηνεύετε τις κινήσεις και τις αντιδράσεις του μωρού σας και βεβαίως να είστε ευχαριστημένη με το ρυθμό που οι δύο σας θα βρείτε.

Εάν το μωρό σας τρώει τακτικά και χρειάζεται λιγότερο από 1-2 ώρες μεταξύ κάθε γεύματος ή αν αντιθέτως του αρκούν λιγότερα από έξι γεύματα την ημέρα καλό θα ήταν να συζητήσετε το θέμα με το γιατρό σας.  Σε περιόδους που το μωρό αναπτύσσεται πολύ οι θρεπτικές του ανάγκες μεγαλώνουν. Ο συχνότερος θηλασμός θα του εξασφαλίσει έτσι περισσότερη τροφή ενώ θα «εξαναγκάσει» και το στήθος σας να παράγει περισσότερο γάλα.  Είναι πιθανό και φυσικό να υπάρξουν κάποιες ημέρες που θα νιώθετε πως δεν έχετε πολύ γάλα, ιδιαίτερα αν το μωρό δείχνει ανήσυχο.  Εξετάστε το ενδεχόμενο το μωρό σας να μην τραβάει σωστά το γάλα και να είστε βέβαιες πως όσο περισσότερο γάλα αφαιρεί το μωρό από το στήθος σας, τόσο περισσότερο γάλα θα παράγετε.  Μην επιχειρήσετε να εξοικονομήσετε γάλα παραλείποντας ένα γεύμα από το στήθος σας γιατί τότε το μόνο που θα καταφέρετε είναι να μην ενεργοποιήσετε τον μηχανισμό έκκρισης.  Κι αν ακόμη διατηρείτε αμφιβολίες ότι μπορείτε να συντηρήσετε μόνη σας, με το δικό σας γάλα και μόνο το μωρό σας για αρκετούς μήνες, σκεφτείτε πως το ίδιο μπορεί να κάνει και μια μητέρα που έχει όχι ένα μωρό αλλά δίδυμα!

Ξένο γάλα

Εφόσον για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορείτε να θηλάσετε το μωρό σας, ακολουθήστε πιστά τις συμβουλές του γιατρού σας για την τεχνητή διατροφή του.  Φροντίστε να αποστειρώνετε σχολαστικά τα μπιμπερό και τα υπόλοιπα σκεύη που χρησιμοποιείτε όπως τα κουταλάκια, τις μεζούρες κτλ βράζοντας τα για 20 λεπτά μέσα στον ειδικό βραστήρα ή μέσα σε μια κατσαρόλα γεμάτη με νερό.  Πριν  δώσετε το γάλα στο μωρό, ελέγξτε τη θερμοκρασία του στάζοντας μερικές σταγόνες στην εσωτερική πλευρά του χεριού, κοντά στον καρπό.