Συχνές ερωτήσεις για παιδί

Οι αλλαγές είναι πολλές φορές δύσκολες για όλους, αλλά απαραίτητες για την ανάπτυξη μας.  Το παιδί σας βρίσκεται τώρα σε μια μεταβατική περίοδο από τη βρεφική ηλικία στη νηπιακή.  Τα βρέφη συνήθως περιγράφονται ως υπάκουα και καλόβολα, ενώ τα νήπια όχι.  Άνκαι υπάρχει αλήθεια σε αυτές τις περιγραφές, οι χαρακτηρισμοί δε βοηθούν, ούτε αντανακλούν απαραίτητα την πραγματικότητα, ειδικά σε τόσο μικρά παιδιά που αλλάζουν καθώς μεγαλώνουν.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η πλειοψηφία των νηπίων είναι αντιδραστικά και αυτό όχι μόνο είναι φυσιολογικό, αλλά πρέπει να είναι και έτσι.  Γι΄αυτό και από πολλούς το στάδιο αυτό ονομάζεται "τα φρικτά δυάρια", περιγράφοντας χαριτολογώντας τα δύο περίπου αυτά χρόνια.  Το κύριο αναπτυξιακό ζήτημα της νηπιακής ηλικίας, όπως και πολύ αργότερα της εφηβείας (γι' αυτό και οι 2 αυτοί περίοδοι συχνά παραλληλίζονται) είναι η αυτονόμηση και το κτίσιμο της αυτοεκτίμησης.  Για να μπορέσει λοιπόν το παιδί να τα επιτύχει αυτά, πρέπει αναπόφευκτα να διαφωνήσει και να συγκρουστεί με τους γονείς, ώστε να αναπτύξει τις ικανότητες του, την προσωπικότητα και την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.

Οι συγκρούσεις αυτές δε χρειάζεται βέβαια να είναι δραματικές και επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, οι πιο σημαντικοί των οποίων είναι η προσωπικότητα του παιδιού και οι χειρισμοί των γονέων και άλλων που φροντίζουν τα παιδιά.  Κάποια παιδιά με πιο έντονη προσωπικότητα μπορεί να βιώνουν πιο έντονα την περίοδο αυτή, αλλά και η στάση των φροντιστών του παιδιού είναι καθοριστική.  Το παιδί πρέπει να αφήνεται να πειραματιστεί και να εξερευνήσει με υπομονή και κατανόηση, αλλά και ανοχή σε ζημιές και ακαταστασίες που συχνά προκύπτουν.  Δεν πρέπει να μπαίνουν πολλά και αυστηρά όρια, αλλά μόνο όσα είναι απαραίτητα για την ασφάλεια και την υγεία τη δική τους και των άλλων, εξηγώντας τους την ώρα που το κάνουμε με ήρεμο όσο γίνεται τρόπο γιατί.

Αν διαλέγετε προσεκτικά τις "μάχες" σας με τα νήπια και τους εφήβους, έχετε περισσότερες πιθανότητες να βγείτε κερδισμένοι.  Ένα παιδί που νιώθει ότι "κάνει το δικό του", πιο εύκολα θα δεκτεί κάποια όρια και περιορισμούς από τους γονείς του.  Το κλειδί σε όλα είναι να μην παίζετε "παιχνίδια εξουσίας".  Με αυτό εννοώ να μην καταλήγει θέμα ποιου η επιθυμία θα υπερισχύσει.  Κάποιες φορές που θα πρέπει όντως να υπακούσει το παιδί (και αντικειμενικά η ανάγκη για κάτι τέτοιο δεν είναι τόσο συχνή όσο νομίζουμε), αν υπάρχει επικοινωνία και διάλογος, θα το κάνει πιο εύκολα και ίσως και με ευχαρίστηση.

Οι επιθετικές συμπεριφορές σε αυτές τις ηλικίες είναι συνηθισμένες, για τους διάφορους λόγους που ανέφερα πιο πάνω, αλλά επίσης επειδή το ρεπερτόριο έκφρασης του παιδιού είναι ακόμα περιορισμένο.  Δεν έχει πολλούς εναλλακτικούς τρόπους να εκφράσει το θυμό του, έτσι είναι πιο εύκολο να εκφαστεί κτυπώντας.  Προσπαθώντας να κατανοήσετε περισσότερο πώς σκέφτεται το παιδί, ανταποκρινόμενοι ανάλογα και προλαμβάνοντας τέτοιες καταστάσεις μπορείτε να τη βοηθήσετε να σταματήσει αυτή τη συμπεριφορά.  Εννοείται βέβαια ότι δεν πρέπει να το δέχεστε, να το σταματάτε όποτε καταλαβαίνετε ότι πάει να σας κτυπήσει, αλλά σε καμία περίπτωση να μην ανταποδίδει κανείς.  Να της εξηγείτε ότι είναι λάθος και να βάζετε λέξεις στο συναίσθημα της, π.χ. "θύμωσες που η γιαγιά σε έβαλε να μαζέψεις τα παιχνίδια" κλπ.  Σταδιακά θα μπορέσει να βρει καλύτερους τρόπους διαχείρισης του θυμού της.