Οδηγίες για τη μείωση του πόνου στους εμβολιασμούς

Laurie Barclay, MD

"Ο πόνος που συνδέεται με εμβολιασμούς αποτελεί πηγή αγωνίας και απόγνωσης για τα παιδιά που λαμβάνουν τους εμβολιασμούς αλλά και τους γονείς τους," γράφει ο Neil L. Schechter, MD, από το Πρόγραμμα Πόνου στο Ιατρικό Κέντρο στο Hartford, Connecticut. Γι αυτό και ομάδα εμπειρογνωμόνων αποφάσισε την δημιουργία οδηγιών σχετικά με τη ελάττωση του πόνου που προκαλεί ο εμβολιασμός.

Οι συστάσεις διαιρούν τη διαδικασία του εμβολιασμού σε 2 περιόδους: πριν από την έγχυση και κατά την ένεση. Πριν την ένεση, σημαντικές πτυχές του εμβολιασμού περιλαμβάνουν την προετοιμασία του παιδιού και της οικογένειας, επιλέγοντας μαζί το τόπο που θα γίνει η ένεση και το μήκος της βελόνας. Κατά την διάρκεια της ένεσης, βασικά στοιχεία περιλαμβάνουν:

1. Τη χρήση σακχαρόζης

2. Τη χρήση τοπικού αναισθητικού

3. Τη χρήση ειδικών τεχνικών χορήγησης της ένεσης

Πριν την ένεση, η προετοιμασία των παιδιών ηλικίας μεγαλύτερης από 3 χρόνια μειώνει το άγχος και το επακόλουθο πόνο. Για παιδιά ηλικίας μικρότερης από 3 χρονών, η προετοιμασία θα πρέπει να γίνει λίγο πριν τη χορήγηση του εμβολίου. Βασισμένο σε περιορισμένα διαθέσιμα βιβλιογραφικά δεδομένα, η ενδομυϊκή ένεση θα πρέπει να γίνεται στο μηρό για βρέφη και νήπια ηλικίας μικρότερης των 18 μηνών και στον δελτοειδή για παιδιά ηλικίας άνω των 36 μηνών. Μολονότι η επιλογή της περιοχής του σώματος για παιδιά 18 έως 36 μηνών εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενη, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο γλουτός είναι η πλέον κατάλληλη περιοχή για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Η χρησιμοποίηση μακρύτερων βελονών συνήθως προκαλεί λιγότερο πόνο και λιγότερη τοπική αντίδραση.

Κατά τη διάρκεια της ένεσης, η στάση των γονιών είναι πολύ σημαντική. Ο υπερβολικός καθησυχασμός, η κριτική, ή η απολογητική στάση φαίνεται ότι αυξάνουν την αγωνία του παιδιού. Αντίθετα το χιούμορ μπορεί να τη μειώσει. Η ηλικία, το ταμπεραμέντο, τα ενδιαφέροντα παιδιού, καθώς και το προσωπικό στιλ των γονέων καθορίζουν και το είδος των τεχνικών που θα πρέπει να ακολουθηθούν. Τέτοιες τεχνικές μπορεί να είναι:

• Τεχνικές αφήγησης

• Ανάγνωση ενός βιβλίου

• Βαθιά αναπνοή

Σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών, η σακχαρόζη όταν δίνεται στο στόμα ακριβώς πριν την ένεση, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το πόνο και την αγωνία του βρέφους.

Η χορήγηση τοπικού αναισθητικού εκτός του ότι είναι χρονοβόρα έχει και κάποιο κόστος. Γι αυτό χρησιμοποιείται μόνο στα παιδιά που είχαν ήδη αρνητικές εμπειρίες, ή που θα χρειαστεί να κάνουν σύντομα και άλλες ενέσεις. Η μηχανική πίεση στο σημείο της ένεσης μειώνει το πόνο.

Ομάδα εμπειρογνωμόνων μελέτησε την υπάρχουσα βιβλιογραφία στο θέμα και προσπάθησε να εκδώσει οδηγίες σε σχέση με τη μείωση του πόνου που προκαλεί ο εμβολιασμός.

Οδηγίες:

• Πριν την ένεση, η προετοιμασία των παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας από 3 χρόνια μειώνει το άγχος και τον επακόλουθο πόνο. Παιδιά μικρότερα των 3 χρονών πρέπει να τους μιλούμε για το εμβόλιο λίγο πριν από τη χορήγηση της ένεσης.

• Η ενδομυϊκή ένεση θα πρέπει να γίνεται στο μηρό για βρέφη και νήπια ηλικίας μικρότερης των 18 μηνών και στον δελτοειδή για παιδιά ηλικίας άνω των 36 μηνών. Μολονότι η επιλογή της περιοχής του σώματος για παιδιά 18 έως 36 μηνών εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενη, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο γλουτός είναι η πλέον κατάλληλη περιοχή για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

• Παρά την κοινή πεποίθηση ότι η κοντύτερη και πιο λεπτή βελόνα προκαλεί λιγότερο πόνο, αυτό δεν φαίνεται να μην ισχύει. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι οι μακριές βελόνες, που διεισδύουν μέσα στο μυ προκαλούν λιγότερο πόνο και λιγότερες τοπικές αντιδράσεις.

• Κατά τη διάρκεια της ένεσης, συμπεριφορά του γονιού είναι σημαντική. Υπερβολικός καθησυχασμός, η κριτική, η απολογία αυξάνουν την αγωνία, ενώ το χιούμορ την μειώνει.

• Η ηλικία του παιδιού, το ταμπεραμέντο του και το προσωπικό του στιλ λαμβάνονται υπόψιν για την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής που μπορεί να περιλαμβάνει την αφήγησης, την ανάγνωση με το παιδί, την βαθιά αναπνοή κτλ.

• Σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών, η σακχαρόζη όταν δίνεται στο στόμα ακριβώς πριν την ένεση, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το πόνο και την αγωνία του βρέφους.

• Η χορήγηση τοπικού αναισθητικού εκτός του ότι είναι χρονοβόρα έχει και κάποιο κόστος. Γι αυτό χρησιμοποιείται μόνο στα παιδιά που είχαν ήδη αρνητικές εμπειρίες, ή που θα χρειαστεί να κάνουν σύντομα και άλλες ενέσεις.

• Η μηχανική πίεση στο σημείο της ένεσης μειώνει το πόνο.

• Οι γονείς πολλές φορές προτιμούν να δίνονται στην ίδια επίσκεψη δυο εμβολιασμοί.