Το πρόσφατο περιστατικό θανάτου του παιδιού μετά από τραυματισμό στην κεφαλή έχει ευαισθητοποιήσει και ταυτόχρονα ανησυχήσει τους γονείς. Το άρθρο αυτό δίνει χρήσιμες συμβουλές σε γονείς αλλά ταυτόχρονα ξεκαθαρίζει στους γονείς ότι η αξονική δεν είναι πανάκια και πρέπει να χρησιμοποιείται εκεί και όπου χρειάζεται.
Πολλά παιδιά κτυπούν καθημερινά στο κεφάλι. Οι γονείς κάποιες φορές πανικοβάλλονται και άλλες δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία.
Πόσο συχνοί είναι οι τραυματισμοί στο κεφάλι;
Η αλήθεια αποτυπώνετε στα πιο κάτω νούμερα που αφορούν παιδιά μέχρι την ηλικία των 14 χρόνων. Στη Αμερική, κάθε χρόνο, καταγράφονται 500 000 επισκέψεις στις πρώτες βοήθειες, 37 000 παιδιά εισάγονται στο νοσοκομείο για παρακολούθηση και 2000 παιδιά πεθαίνουν. Στις αναπτυγμένες χώρες όπως είναι η Κύπρος, οι κακώσεις του εγκεφάλου αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου αλλά και ανικανότητας στα παιδιά.
Τι είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει οι γονείς να κάνουν.
Θα πρέπει να ενημερώσουν το παιδίατρο τους και φυσικά να εξετάσει το παιδί κάποιος γιατρός (Γενικός γιατρός, παιδοχειρουργός, παιδίατρος κτλ).
Τι σημαίνει «Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη».
Σε αυτή τη κατηγορία υπάγονται τα εξής παιδιά που παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα πιο κάτω:
Η αναγνώριση και γνώση της πιο πάνω ορολογίας («Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη») είναι σημαντική για να κατανοήσετε το υπόλοιπο κείμενο.
Ποια συμπτώματα μπορεί να παρουσιάσουν τα παιδιά που έχουν τραυματιστεί στο κεφάλι
1. Απώλεια της συνείδησης. Περίπου 5% των παιδιών ηλικίας μικρότερης των 2 χρονών και 13% των παιδιών μεγαλύτερης των 2 χρονών παρουσιάζουν απώλεια της συνείδησης.
2. Αιμάτωμα στο κρανίο. Η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών με αιμάτωμα στο κεφάλι που δεν συνοδεύεται από κάποιο άλλο σύμπτωμα δεν περιλαμβάνονται στην ομάδα των παιδιών με «Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη».
Παρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών με αιμάτωμα στο κεφάλι που δεν συνοδεύεται από κάποιο άλλο σύμπτωμα δεν περιλαμβάνονται στην ομάδα των παιδιών με «Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη», εντούτοις στις πιο κάτω περιπτώσεις χρειαζόμαστε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί:
3. Εμετοί. Περίπου το 13% των παιδιών με κάκωση στη κεφαλή αναφέρουν ένα εμετό. Οι πλειοψηφία αυτών των παιδιών δεν ανήκει στην κατηγορία των παιδιών με «Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη». Εντούτοις, σε κάθε περίπτωση παιδιού που παρουσίασε εμετό θα πρέπει να μας κάνει να είμαστε προσεχτικοί.
4. Πονοκέφαλος. Παρουσιάζεται σχεδόν στα μισά παιδιά και μας ανησυχεί αν ο πονοκέφαλος αυτός επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
5. Σπασμοί. Παρουσιάζεται στο 1% των παιδιών με κρανιοεγκεφαλική κάκωση και μας κάνει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί.
6. Κάταγμα του κρανίου. Παρουσιάζεται σε ένα στα δέκα παιδιά και είναι και αυτό ένα σημείο που μας προτρέπει να είμαστε προσεχτικοί.
Πώς θα εκτιμήσει ο γιατρός ένα παιδί με κάκωση στο κρανίο;
Θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό (για το μηχανισμό που έγινε η κάκωση, το ύψος που έπεσε ένα παιδί και πώς κτύπησε, κτλ) και στη συνέχεια θα εξετάσει προσεχτικά το παιδί για να αποφασίσει αν πρέπει να ζητήσει να γίνει αξονική τομογραφία ή να κρατήσει το παιδί για νοσηλεία.
Πότε συστήνεται να γίνει αξονική τομογραφία;
Η αξονική τομογραφία έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών λόγω της μεγάλης ακτινοβολίας στην οποία εκτίθεται το παιδί. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεχτικοί κάθε φορά που ζητείται να γίνει αξονική γιατί η ακτινοβολία είναι από τους κύριους παράγοντες ανάπτυξης του καρκίνου.
Η ηλικία του παιδιού είναι σημαντικός παράγοντας για να αποφασίσει κάποιος την διενέργεια αξονικής τομογραφίας. Τα παιδιά ηλικίας μικρότερης των δυο χρόνων είναι δύσκολο να τα εκτιμήσει κάποιος νευρολογικά. Γι’ αυτό και οι συστάσεις στηρίζονται όπως θα δείτε πιο κάτω στην ηλικία του παιδιού.
Α. Παιδιά < 2 χρονών
i. Διενεργείται άμεσα αξονική τομογραφία αν το παιδί παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από τα πιο κάτω:
ii. Στα πιο κάτω παιδιά μπορεί κάποιος να τα παρακολουθήσει για 4-6 ώρες ή να διενεργήσει άμεσα αξονική τομογραφία.
Παιδιά > 2 χρονών
i. Διενεργείται άμεσα αξονική τομογραφία αν το παιδί παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από τα πιο κάτω:
ii. Στα πιο κάτω παιδιά μπορεί κάποιος να τα παρακολουθήσει για 4-6 ώρες ή να διενεργήσει άμεσα αξονική τομογραφία.
Συστήνεται να μην γίνεται αξονική τομογραφία στην περίπτωση που ο ασθενής έχει όλα τα πιο κάτω:
Είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι ακόμα και στα παιδιά που συστήνεται να μην γίνει αξονική τομογραφία υπάρχει ένα μικρό ποσοστό (<0.05% στα παιδιά ηλικίας μεγαλύτερης των 2 χρονών) όπου μπορεί να παρουσιάσουν «Κλινικά σοβαρή εγκεφαλική βλάβη».
Αξίζει δε το κόπο να σημειώσουμε εδώ ότι ακόμα και να υποβάλουμε σε αξονική τομογραφία όλα τα παιδιά με τραύμα στο κεφάλι δεν εξασφαλίζουμε 100% ότι δεν θα χάσουμε κανένα περιστατικό εγκεφαλικής αιμορραγίας γιατί πολύ απλά μπορεί να αναπτυχθεί η αιμορραγία αμέσως μετά την τη διενέργεια της αξονικής τομογραφίας.