Έξυπνα παιδιά. Μεγαλώστε “έξυπνα” παιδιά με την καρδιά σας

Όλοι μπορούμε να μεγαλώσουμε “έξυπνα” παιδιά, καλλιεργώντας τους διάφορους δείκτες ευφυΐας όπως το IQ (που σε μεγάλο βαθμό είναι γενετικά προσδιορισμένο), αλλά και το EQ (συναισθηματική ευφυΐα), το SQ (κοινωνική ευφυΐα) και το CQ (δημιουργική ευφυΐα).

Στη συνέχεια παρατίθενται εισηγήσεις για το πώς ένας γονιός μπορεί να μεγαλώσει  “έξυπνα” παιδιάꓽ

• Δίνουμε στα παιδιά μας πολλά ερεθίσματα κι όχι έτοιμες λύσεις. Τα εκθέτουμε σε περιπέτειες γνώσης, ταξιδιών, μουσικής, ξένων γλωσσών, τέχνης και δημιουργούμε έτσι τις συνθήκες, για να αγγίξουν τα παιδιά μας το μέγιστο των ποιοτικών και ποσοτικών τους δυνατοτήτων.
• Αφήνουμε τα παιδιά μας να πραγματοποιήσουν τα δικά τους όνειρα, όχι τα δικά μας.  Δικό μας έργο είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε τα παιδιά μας να είναι σε θέση να ονειρευτούν.
• Όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με τα παιδιά (γονείς, σχολείο κ.λπ.) πρέπει να στοχεύουμε στο να τους μαθαίνουμε πώς να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται. Η παροχή πληροφορίας δεν έχει νόημα πια στις μέρες μας. Αυτό που μετράει είναι να τα μάθουμε να την επεξεργάζονται σωστά και ηθικά.
• Τα ενδυναμώνουμε και τα εμπνέουμε, ώστε εκεί που οι άλλοι βλέπουν μόνο προβλήματα εκείνα να βλέπουν ευκαιρίες.  Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν δεν τα κρατούμε αποστειρωμένα και μακριά από τα προβλήματα και τους αγώνες της οικογένειας και όταν τα διδάσκουμε ότι προσπαθούμε και νικάμε τις αντιξοότητες και ότι συχνά τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα.
• O σύνδεσμος μεταξύ παιδιού και γονιού είναι η εμπιστοσύνη. Δείχνουμε στα παιδιά ότι τα εμπιστευόμαστε και να είμαστε σίγουροι ότι θα κάνουν περισσότερα, για να μας τιμήσουν και να συνεχίσουν να χαίρουν της εμπιστοσύνης μας.
• Να μην έχουμε συνεχώς κριτική στάση απέναντι στα παιδιά. Δεν μπορούμε να διαφωνούμε συνεχώς. Η αποδοχή είναι η καλύτερη αφετηρία, για να ξεκινήσουμε. Έτσι καταφέρνουμε να επικοινωνούμε αληθινά και απρόσκοπτα μαζί τους.
• Να ακούμε τα παιδιά μας. Το μεγαλύτερο ποσοστό των λύσεων στα ζητήματα που ανακύπτουν είναι ακριβώς μέσα σε αυτά που μας λένε.
• Να μοιράζουμε αρμοδιότητες, να βάζουμε κανόνες που να σέβονται όλα τα μέλη της οικογένειας και όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές.
• Τα παιδιά να ακολουθούν το πρόγραμμα των γονιών και ΟΧΙ οι γονείς το πρόγραμμα των παιδιών.
• Οι κανόνες λειτουργίας του σπιτιού πρέπει να ορίζονται ΜΑΖΙ με τα παιδιά και να υπάρχει κοινή δέσμευση για την τήρησή τους.
• Σεβόμαστε με θρησκευτική ευλάβεια το δωμάτιό τους. Ρωτάμε πότε μπορούμε να μπούμε, πότε να ταχτοποιήσουμε, αν θέλουν να μετακινήσουμε κάτι κ.λπ. Είναι ο δικός τους χώρος.
•  Είναι λάθος να πούμε στο παιδί «μην αργήσεις» ή «τι ώρα θα γυρίσεις;». Η σωστή τοποθέτηση είναι «στις 12 θα έρθω να σε πάρω».
• Το «όχι» αιτιολογείται πάντα ως απάντηση.
• Πρέπει να βοηθάμε το παιδί μας να επαναστατήσει. Το έχει ανάγκη κι αν δεν το κάνει στην εφηβεία, που είναι και το φυσιολογικό, είναι πάρα πολύ πιθανόν να το κάνει σε άλλες φάσεις της ζωής του, που θα είναι ίσως πιο επικίνδυνο και θα έχει να ρισκάρει περισσότερα.
• Στην περίπτωση φίλου που δεν εγκρίνουμε συζητάμε μια φορά και λέμε τη γνώμη μας ξεκάθαρα. Συζητάμε, αλλά δεν ελέγχουμε και δεν το αναμασάμε συνεχώς. Τα παιδιά ακούν και υπολογίζουν τη γνώμη μας. Απλά, θέλουν το χρόνο τους, για να επεξεργαστούν.
• Τα παιδιά επιθυμούν τα όρια. Αισθάνονται ασφάλεια και συναισθηματική σταθερότητα. Ορίζουμε όρια μαζί τους και βάζουμε το πλαίσιο της ομαλής λειτουργίας των σχέσεων της οικογένειας.
• Καθημερινά δίνουμε με τα παιδιά μας πολλές μάχες. Φροντίζουμε να κερδίζουμε εκείνες που αφορούν την πνευματική, ψυχική και σωματική τους ασφάλεια (τη δική τους και των άλλων παιδιών που τα περιβάλουν) με οποιοδήποτε κόστος. Στα μικρότερης σημασίας θέματα όμως να τους χαρίζουμε νίκες. Το έχουν ανάγκη.   
• Λειτουργούμε πάντα σύμφωνα με το σύστημα αρχών και αξιών της οικογένειας. Τα παιδιά βλέπουν κυρίως αυτό που κάνουμε και λιγότερο ακούνε αυτό που τους λέμε. Οφείλουμε να γίνουμε ζωντανά παραδείγματα.
• Να σεβόμαστε τα συναισθήματά μας και να μάθουμε στα παιδιά να κάνουν το ίδιο.
• Πολλοί δεν κατανοούμε ότι συχνά η εικόνα μας στον κόσμο είναι τα συναισθήματά μας! Ενώ δίνουμε μεγάλη σημασία στους εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν την ύπαρξη και τη ζωή μας, ξεχνάμε να αξιολογήσουμε την τεράστια δύναμη που έχουν τα συναισθήματά μας.
• Πρώτα κατανοούμε τα αρνητικά συναισθήματα κι ύστερα τα μετατρέπουμε σε θετικά. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζομαι λίγο χρόνο, για να κάνω πίσω και να συνειδητοποιήσω τα συναισθήματά μου, καθώς και το μήνυμα που μου μεταφέρουν. Ένας εύκολος τρόπος είναι να πάρουμε μερικές ανάσες και μετά απλώς να αναρωτηθούμε τι νιώθω και τι μου λέει αυτό που νιώθω.
• Βοηθάμε τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Με αυτό τον τρόπο θα είναι πιο ευτυχισμένα παιδιά. Υπάρχουν πολλοί τρόποι, για να γίνει αυτό π.χ. κλάμα – γέλιο – ημερολόγιο συναισθημάτων.
• Ωθείστε τα παιδιά να κρατούν ένα είδος συναισθηματικού ημερολογίου. Να καταγράφουν τα διάφορα συναισθήματα που αισθάνονται κάθε μέρα και μετά να κάνουν στον εαυτό τους τις εξής ερωτήσεις: Γιατί νιώθω έτσι; Ποια ήταν η ακριβής αιτία που μου το προκάλεσε; Πόσο συχνά νιώθω έτσι; Πότε ξαναένιωσα έτσι; Ποιος μπορεί να με βοηθήσει; Με αυτό τον τρόπο ακολουθούν τα συναισθήματά τους, τα ορίζουν, τα κατονομάζουν, τα βιώνουν ουσιαστικά και κατόπιν ως αντίδραση παίρνουν καλές αποφάσεις βασισμένες σε αυτά.
• Αναπτύσσω συναισθηματική νοημοσύνη σημαίνει συμφιλιώνομαι με τα συναισθήματά μου και επιτρέπω στον εαυτό μου να εκφράσω όλη την γκάμα των συναισθημάτων μου. Αποκτώ δηλαδή τη ικανότητα να εκφράζω τα συναισθήματά μου προς τα έξω με την ίδια πιστότητα και ευκολία που τα εκφράζω προς τα μέσα μου.
• Η κοινωνική νοημοσύνη και η ορθή κοινωνική συμπεριφορά μαθαίνεται από τα παιδιά μέσω της παρατήρησης και της συμμετοχής. Τα παιδιά μαθαίνουν κοινωνική συμπεριφορά από το πώς οι γονείς τους συμπεριφέρονται στα ίδια, αλλά και στους άλλους. Κατόπιν εφαρμόζουν τα ίδια πράγματα μεταξύ τους.
• Στις μέρες μας που δίνουμε τόση έμφαση στα πνευματικά/γνωστικά ‘κατορθώματα’ είναι πάρα πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι αντιδράσεις στο σπίτι, στο νηπιαγωγείο και στο σχολείο είναι αποφασιστικής σημασίας και επηρεάζουν καταλυτικά την κοινωνική συμπεριφορά των παιδιών μας.
• Μεγαλώνοντας παιδιά που μαθαίνουν να δείχνουν κατανόηση και ενσυναίσθηση για τα συναισθήματα των άλλων διαμορφώνουμε άτομα με υψηλή κοινωνική νοημοσύνη. Μαθαίνουμε το πώς να είμαστε κοινωνικοί.
• Τα παιδιά αντιδρούν σε όλα τα ερεθίσματα που τους δίνονται πρώτα από τους γονείς, κατόπιν από το σχολείο και μετά από τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο. Αν λοιπόν διδάξουμε στα παιδιά μας πώς να καλλιεργούν και να αναπτύσσουν τον εσωτερικό τους κόσμο, τις ψυχές και τις καρδιές τους, μεγαλώνουμε ευτυχισμένα, αξιοσέβαστα και με αυτοπεποίθηση παιδιά που έχουν εξαιρετική δυνατότητα απορρόφησης της γνώσης. Ταυτόχρονα, τους βοηθούμε να αναπτύξουν αλληλεγγύη, κατανόηση, ενσυναίσθηση, υπομονή, ανεκτικότητα, τιμιότητα, καθώς και πλήθος άλλων πολύτιμων αξιών.
• Πώς θα τονώσουμε την κοινωνική συμπεριφορά των παιδιών μας: Φροντίζουμε, ώστε τα παιδιά να έχουν πολλές κοινωνικές επαφές, κυρίως με παιδιά της ηλικίας τους. Συζητούμε μαζί τους για το πώς πιστεύουν ότι αισθάνονται οι φίλοι τους ή τα αδέρφια τους σε διάφορες περιπτώσεις. Χρησιμοποιούμε παραδείγματα και τους δείχνουμε τι συνέπειες μπορεί να έχουν τα αρνητικά συναισθήματα για τα ίδια, αλλά και τους αγαπημένους τους . Ακόμη, τα κρατάμε μακριά από οποιαδήποτε μορφή επίθεσης και τα διδάσκουμε πόσο κακό είναι αυτό και ότι ποτέ δεν πρέπει να συμμετέχουν σε κάτι τέτοιο. Ακόμη,  τους λέμε να μας ενημερώνουν, αν γίνουν μάρτυρες κάποιας επίθεσης.

Συνοψίζοντας, σύντομα θα καμαρώνουμε ανεξάρτητους άντρες και γυναίκες. Βέβαια, είναι σοκαριστικό, γιατί  θα αλλάξει η ζωή μας και ξαφνικά δε θα μας χρειάζονται τόσο πολύ.  Μα για αυτό δεν τα μεγαλώσαμε; Ας το απολαύσουμε! Άλλωστε, κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε!