Κρανιοσυνοστέωση

Το κρανίο του νεογνού–βρέφους δεν είναι ένα ενιαίο κόκκαλο (οστό). Αντίθετα, αποτελείται από πολλές οστικές πλάκες που ενώνονται με τις ραφές (μαλακός ιστός μεταξύ των οστικών πλακών).

Σε τι εξυπηρετεί το γεγονός ότι το κρανίο μας δεν είναι από τη γέννηση μας ένα ενιαίο κόκκαλο;

1. Κάνει το κρανίο πιο εύπλαστο με αποτέλεσμα να περνά, την ώρα του τοκετού, πιο εύκολα μέσα από το γεννητικό σωλήνα που είναι ο κόλπος.
2. Δίνει το περιθώριο στον εγκέφαλο να αναπτυχθεί καθώς τα πρώτα δύο χρόνια ζωής ο όγκος του εγκεφάλου μας τετραπλασιάζεται. Αν το κρανίο ήταν από την αρχή ένα ενιαίο κόκκαλο δεν θα είχε καμία δυνατότητα ο εγκέφαλος να αναπτυχθεί / μεγαλώσει.

Κάποια στιγμή σίγουρα θα έχετε ψηλαφήσει ένα ή δυο μαλακά σημεία στο κεφάλι του παιδιού σας και θα έχετε διερωτηθεί ή/και πανικοβληθεί για το τι μπορεί να είναι;

Αυτές οι περιοχές λέγονται πηγές. Είναι οι περιοχές που συνενώνονται οι ραφές. Η πρόσθια πηγή βρίσκεται στην κορυφή της κεφαλής και έχει σχήμα διαμαντιού και η οπίσθια πηγή βρίσκεται στο πίσω μέρος της κεφαλής και έχει σχήμα τριγώνου. Η πρόσθια πηγή κλείνει περίπου μέχρι την ηλικία των 18 μηνών και η οπίσθια πηγή κλείνει μέχρι την ηλικία των 3 μηνών. Επομένως, μέχρι αυτές τις ηλικίες θα ψηλαφάτε φυσιολογικά αυτά τα μαλακά σημεία.

Τι είναι λοιπόν η κρανιοσυνοστέωση και πόσο συχνή είναι;

Είναι η κατάσταση κατα την οποία μία ή περισσότερες ραφές κλείνουν νωρίτερα από το φυσιολογικό. Αφορά συνήθως 1: 2500 γεννήσεις παγκοσμίως.

Ποια είναι τα είδη της κρανιοσυνοστέωσης;

Η κρανιοσυνοστέωση κατηγοριοποιείται ανάλογα με το ποια/ποιες ραφές επηρεάζονται. Ορισμένα είδη κρανιοσυνοστέωσης είναι η σκαφοκεφαλία, η πλαγιοκεφαλία, η τριγωνοκεφαλία κτλπ, ονόματα που περιγράφουν το σχήμα που αποκτά το κεφάλι λόγω της πρόωρης σύγκλισης των προσβληθέντων ραφών.

Πού οφείλεται η κρανιοσυνοστέωση;

Η κρανιοσυνοστέωση μπορεί να προσβάλλει μία ή περισσότερες ραφές. Στις περιπτώσεις που προσβάλλεται μόνο μία ραφή, συνήθως δεν υπάρχουν άλλες συνοδές ανωμαλίες και έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει  αυξημένη επίπτωση αυτού του είδους κρανιοσυνοστέωσης σε παιδιά πολλαπλών κυήσεων και σε γυναίκες με δίκερη μήτρα λόγω της πίεσης που δέχονται τα κεφάλια των εμβρύων μέσα σε αυτήν. Αντίθετα, σε περιπτώσεις που προσβάλλονται πολλαπλές ραφές θα πρέπει να σκεφτούμε ότι αυτού του είδους η κρανιοσυνοστέωση μπορεί να οφείλεται σε κάποιο γενετικό σύνδρομο και πιθανό να συνυπάρχουν κάποιες άλλες ανωμαλίες.

Ποιος είναι ο πιο συχνός τύπος κρανιοσυνοστέωσης;

Ο πιο συχνός τύπος είναι η σκαφοκεφαλία ή δολιχοκεφαλία(dolichocephaly). Δολιχοκεφαλία(dolichocephaly) προέρχεται από την ελληνική λέξη «δολιχός» που σημαίνει μακρύς και κεφάλι. Σε αυτό τον τύπο, επηρεάζεται η οβελιαία ραφή, δηλαδή η ραφή που χωρίζει επιμήκως το κεφάλι σε δύο μισά. Η πρόωρη σύγκλιιση αυτής της ραφής θα έχει ως αποτέλεσμα το κεφάλι να έχει μειωμένο πλάτος αλλά να έχει επιμήκυνση του προσθιοοπίσθιου άξονα, να είναι δηλαδή πιο μακρύ.

Πώς γίνεται η διάγνωση της κρανιοσυνοστέωσης;

Η διάγνωση αυτής της κρανιοπροσωπικής ανωμαλίας βασίζεται κυρίως στη φυσική εξέταση του παιδιού. Συμπληρωματικά, μπορεί να πραγματοποιηθούν ακτινολογικές απεικονίσεις όπως απλές ακτινογραφίες και αξονική τομογραφία, να γίνει κεφαλομετρία (ακριβής μέτρηση διαστάσεων της κεφαλής) και γενετικός έλεγχος σε παιδιά που υποψιαζόμαστε κάποιο σύνδρομο.

Ο γιατρός μας είπε ότι το παιδί μας έχει πλαγιοκεφαλία. Αυτό είναι κρανιοσυνοστέωση;

Υπάρχουν δύο είδη πλαγιοκεφαλίας: η πλαγιοκεφαλία θέσης και η πλαγιοκεφαλία κρανιοσυνοστέωσης. Είναι δύο πολύ διαφορετικές καταστάσεις. Στην πλαγιοκεφαλία θέσης οι ραφές είναι ανοικτές και οφείλεται στην παρατεταμένη επαφή/πίεση ενός συγκεκριμένου σημείου στο κεφάλι όπως για παράδειγμα όταν το μωρό συνηθίζει να κοιμάται διατηρώντας το κεφάλι σε μία συγκεκριμένη θέση. Αντίθετα, στην πλαγιοκεφαλία κρανιοσυνοστέωσης υπάρχει πρόωρη σύγκλιση ραφών και είναι μια πιο σοβαρή κατάσταση.

Υπάρχει συσχέτιση της κρανιοσυνοστέωσης με σύνδρομα;

Όταν υπάρχει πρόωρη σύγκλιση πολλαπλών ραφών τότε μπορεί να τεθεί ισχυρή υποψία ότι αυτή η διαταραχή της κρανιοσυνοστέωσης μπορεί να εμπίπτει σε κάποιο σύνδορμο. Μερικά από αυτά τα σύνδρομα είνα το σύνδρομο Crouzon, Pfeiffer, Carpenter κτλ

Ποιες μπορεί να είναι οι επιπλοκές της κρανιοσυνοστέωσης;

Στα παιδιά με κρανιοσυνοστέωση μπορεί να παρατηρηθεί μια ή περισσότερες από τις πιο κάτω καταστάσεις.

1. Αυξημένη ενδοκράνια πίεση και αναστολή της ανάπτυξης του εγκεφάλου.
2. Δυσκολία γνωσιακών και νευροαναπτυξιακών λειτουργιών.
3. Διαταραχές όρασης, ακοής, ομιλίας.
4. Χαμηλή αυτοπεποίθηση και κοινωνική απομόνωση λόγω διαφορετικής εικόνας του ατόμου.

Πώς αντιμετωπίζεται η κρανιοσυνοστέωση;

Η διαχείριση του παιδιού απαιτεί πλαστικό χειρούργο ή νευροχειρούργο εξιδεικευμένο στην κρανιοσυνοστέωση και ορισμένες φορές γενετιστή. Ο χειρουργός θα αποφασίσει αν το παιδί χρειάζεται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.