Μάσκες προσώπου. Τα παιδιά επιστρέφουν στα σχολεία. Με μάσκα ή χωρίς μάσκα;

Τις τελευταίες μέρες γίνονται πολλές συζητήσεις για το αν τα παιδιά μας θα φοράνε μάσκα στο σχολείο ή όχι.

Θέλω να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα από την αρχή. Όσοι παρακολουθούν τις απόψεις μου για τον COVID-19 θα ξέρουν ότι υποστήριζα από τον Απρίλιο (δημόσια ανάρτηση στις 7 Απριλίου) ότι η μάσκα μειώνει τη μεταδοτικότητα του ιού, όταν οι μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί και στελέχη της επιδημιολογικής ομάδας, έλεγαν το αντίθετο ή δεν λάμβαναν καμία θέση.  Επιπλέον θέλω να τονίσω ότι συνεχίζω να έχω την ίδια άποψη σε σχέση με τη δυνατότητα της μάσκας να μειώνει τη μεταδοτικότητα του ιού.

Πρέπει όμως να υπογραμμίσω τα πιο κάτω σημαντικά δεδομένα:

1. Ακόμα δυστυχώς δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις σε σχέση με τον ιό. Πχ. Ο ακριβής τρόπος μετάδοσης. Αν τα παιδιά μεταδίδουν. κτλ.
2. Ξέρουμε όμως ότι η θνησιμότητα από τον ιό είναι πολύ πιο μικρή από ότι αρχικά υπολογίστηκε.
3. Οι θάνατοι αφορούν κυρίως άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 70 χρονών και συνήθως τα άτομα αυτά έχουν βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό.
4. Ξέρουμε ότι τα παιδιά νοσούν ήπια. Πολλές φορές είναι ασυμπτωματικά αλλά και όταν εμφανίσουν συμπτώματα συνήθως αυτά είναι ελαφρά.
5. Σπανιότατα τα παιδιά εμφανίζουν σοβαρές επιπλοκές από τον COVID-19.
6. Σχεδόν κανένα παιδί δεν πέθανε αποκλειστικά από τη λοίμωξη από COVID-19.
7. Δεν υπάρχει αποτελεσματικό φάρμακο παρότι έχουν υιοθετηθεί / χρησιμοποιηθεί αρκετά από τα φάρμακα που είχαμε ήδη στη φαρέτρα μας.
8. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κανένα εμβόλιο.
9. Οι μόνοι τρόποι να μειώσουμε τη μεταδοτικότητα είναι η υιοθέτηση κοινωνικής αποστασιοποίησης, κανόνες ατομικής υγιεινής και η προστασία του στόματος-μύτης (μάσκα).

Έχοντας λοιπόν στο μυαλό μας τα πιο πάνω ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε το καίριο ερώτημα που ταλανίζει γονείς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας και αρχές δημόσιας υγείας:  Τα παιδιά όσο είναι στο σχολείο να φοράνε ή να μη φοράνε μάσκα;

Ξέρουμε λοιπόν ότι αυτούς που πρέπει να προστατέψουμε είναι τους ηλικιωμένους. Στην Κύπρο έχουμε την εξής ιδιαιτερότητα. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες σε ένα σημαντικό ποσοστό εκτελούν χρέη «νταντάς» για τα παιδιά μας.  Άρα αν αρρωστήσουν τα παιδιά πιθανό να μεταδώσουν το ιό σε αυτούς. Καταρχήν να πούμε ότι δεν είμαστε ακόμα σίγουροι ότι τα παιδιά μπορεί να μεταδώσουν τον ιό (υπάρχουν πολλές δημοσιευμένες μελέτες που το αμφισβητούν) αλλά ας θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι μπορούν.

Έχει αποφασιστεί ότι τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 12 χρονών μπορούν να πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς μάσκα και τα μεγαλύτερα παιδιά με μάσκα.  Μα οι παππούδες και οι γιαγιάδες συνήθως «κουβαλούν» και επιτηρούν τα μικρά παιδιά. Τα μικρά παιδιά είναι που δύσκολα ακολουθούν κανόνες ατομικής υγιεινής και κοινωνικής αποστασιοποίησης.  Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία τους να αυτοεξυπηρετηθούν (χωρίς απαραίτητα να χρειάζονται την παρουσία ενός μεγαλύτερου) και να ακολουθήσουν τους κανόνες ατομικής υγιεινής και κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Ταπεινή μου άποψη λοιπόν είναι, ότι παρά το γεγονός ότι η μάσκα μειώνει τη μεταδοτικότητα του ιού, εντούτοις πιθανό να μη χρειάζεται τα παιδιά να την φορούν στα σχολεία. Το πιθανό κέρδος που θα έχουμε ίσως να μην αξίζει τις βέβαιες και πιθανές ζημιές που μπορεί να προκαλέσει αυτή μας η απόφαση, μερικές από τις οποίες είναι οι εξής:

1. Η μάσκα δυσκολεύει τόσο τη λεκτική όσο και την μη λεκτική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων (δεν αφήνει να παρακολουθούμε τις εκφράσεις του προσώπου που αποτελούν σημαντικό κομμάτι της μη λεκτικής επικοινωνίας).
2. Η μάσκα δυσκολεύει την αναγνώριση του προσώπου και την ταυτοποίηση του ατόμου.
3. Η μάσκα εμποδίζει τη συναισθηματική επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή.
4. Δεν έχουν μελετηθεί οι πιθανές επιπτώσεις στην υγεία μας σε περίπτωση που κάποιος υποχρεώνονται να φορά μάσκα για πολλές ώρες.

Από τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Παιδιατρικής  γνωρίζω ότι σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες τα παιδιά (ανεξαρτήτου ηλικίας ) επιστρέφουν στα σχολεία χωρίς μάσκες και σε άλλες ενθαρρύνονται τα παιδιά να την φορούν μόνο κατά τη διάρκεια του διαλείμματος.  Δεν είμαι όμως από τους επιστήμονες που αντιγράφουν τυφλά τις πολιτικές των άλλων χωρών αλλά από αυτούς που στηρίζονται στη λογική εξήγηση των πραγμάτων.  Γι’ αυτό και παρέθεσα επιγραμματικά τα δεδομένα προσπαθώντας να στοιχειοθετήσω τη δική μου ταπεινή άποψη σε σχέση με αυτό το πολυσυζητημένο ζήτημα και αισθάνθηκα την ανάγκη να την καταθέσω δημόσια.