Ύπνος - Προβλήματα ύπνου

Ιουλιέτα Λαούρη, Παιδοψυχίατρος

Ύπνος - Προβλήματα ύπνου

"Το μωρό μου δεν θέλει να κοιμηθεί"
Ο Μάρκος κρατά κάποια απόσταση. Με κοιτά σκεφτικά, κάτι μεταξύ φόβου μα και κάποιου πείσματος. Με τους γονείς και προπαντός με τον πατέρα είναι φιλικός, του μιλά και απαιτεί όλη την προσοχή που μπορεί να του προσφέρει, θυμώνει και τον σπρώχνει όταν αυτός μιλά περισσότερο απ' όσο η υπομονή του Μάρκου μπορεί να αντέξει. Και σίγουρα η υπομονή του ξύπνιου τρίχρονου μικρούλη δεν είναι πολλή. Με τη μητέρα είναι πιο δύσκολα τα πράγματα, μια και ο Μάρκος ανεβαίνει στα πόδια της, της κρατά το κεφάλι για να είναι σίγουρος πως τον κοιτά, όταν αυτή μιλά, κλαίει όταν δεν του απαντά αμέσως, για να θυμάται αυτή με τη σειρά της, να του φωνάξει και αυτός να αρχίσει να κτυπιέται, για να τον πάρει η μητέρα στην αγκαλιά της αναστενάζοντας κουρασμένα.

Οι δυο γονείς είναι μορφωμένοι, ενδιαφέρονται για θέματα διαπαιδαγώγησης και προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Ο πατέρας παραπονιέται ότι το βράδυ νιώθει συχνά κουρασμένος και ότι δεν έχει αρκετό χρόνο και κέφι να ασχοληθεί με την οικογένεια. Η μητέρα, που σταμάτησε τον τελευταίο χρόνο να εργάζεται, ασχολείται πάρα πολύ με το Μάρκο. Η οικογένεια έχει ακόμα ένα αγοράκι, μόλις ενός χρόνου, "που ο Μάρκος αγαπά πολύ".
Το πρόβλημα του Μάρκου είναι ότι τα βράδια από τότε που ήταν πολύ μικρός, ξυπνά κλαίγοντας. Τότε συμβούλεψαν του γονείς να τον αφήσουν να κλάψει. Όμως "αυτό δεν ήταν εύκολο", όπως λέει η μητέρα μια και το αγοράκι της ήταν "πολύ ευαίσθητος με κρυολογήματα και όταν έκλαιε ίδρωνε και αρρωστούσε".
Ο Μάρκος ξυπνά και σήμερα, πότε ζητώντας νερό και πότε ζητά να τον σκεπάσουν. Κάποτε λέει ότι φοβάται και συχνά ζητά από τη μητέρα να κοιμηθεί μαζί του ή αυτός πηγαίνει στο υπνοδομάτιο τους.

 

Προβλήματα ύπνου στην προσχολική ηλικία
"Το μωρό μου δεν θέλει να κοιμηθεί", "το μωρό μου δεν πάει στο κρεβάτι του", "η Κατερίνα ξυπνά τα βράδια" "ο Πέτρος βλέπει κακά όνειρα΄", και άλλες πολλές εκκλήσεις γονιών για βοήθεια. Ο ύπνος είναι μια παράξενη διαδικασία. Γιατί πρέπει κάθε βράδυ να κοιμόμαστε; Και γιατί δεν μένουμε κοιμισμένοι μερικές μέρες; Και τι πρέπει να κάνουν οι γονείς; να αφήσουν την Κατερίνα να κλάψει μέχρι να κοιμηθεί, ή να δώσουν στον Πέτρο περισσότερη σημασία;

 

Τα προβλήματα ύπνου στην προσχολική ηλικία, και με αυτά θα ασχοληθούμε, είναι πολύ διαδεδομένα. Οι γονείς είναι εκείνοι, που γνωρίζοντας το παιδί τους καλύτερα, μπορούν να αποφασίσουν πότε είναι καλό γι' αυτό να πάει για ύπνο. Πρέπει, όμως, να κοιτάξουν και τις ανάγκες της οικογένειας και να αποφασίσουν ότι θάναι σταθεροί στη συμπεριφορά τους, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν ένα σωστό ρυθμό ύπνου. Οι ανάγκες όλων των μελών της οικογένειας πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σίγουρα δεν θάταν καθόλου βοηθητικό για την ανάπτυξη ενός μικρού παιδιού, αν μέσω του προβλήματος ύπνου του καθόριζε το ρυθμό της οικογένειας και αποφάσιζε το τι θα συμβεί κάθε βράδυ, σίγουρα δεν υπάρχει η μια λύση και εσείς σαν γονείς θα αποφασίσετε τι είναι καλύτερο για το παιδί σας. Είναι πολύ σημαντικό και οι δυο γονείς να συμμετάσχουν στη λύση του προβλήματος ύπνου, οι πατέρες είναι το ίδιο βασικοί όπως οι μητέρες.

Πόσες ώρες ύπνο χρειάζεται ένα μωρό;
Οι ώρες ύπνου είναι διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία, αλλά διαφέρουν κι από παιδί σε παιδί. Τα νεογέννητα χρειάζονται 8 με 16 ώρες ύπνο (μετρώντας σε 24 ώρες). Όσο μεγαλώνει ένα παιδί οι ώρες ύπνου λιγοστεύουν, όπως και η βαθύτητα ύπνου.

Μορφές προβλημάτων ύπνου
Τα πιο συχνά προβλήματα ύπνου στα μικρά παιδιά, είναι το ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύκτας και η δυσκολία στο να ξανακοιμηθούν. Είναι, όμως, δυνατό να εμφανιστούν και κακά όνειρα ή βραδινές φοβίες.

Κακά όνειρα – εφιάλτες
Σίγουρο είναι ότι κακά όνειρα εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των δύο χρόνων, είναι πιο συχνά μεταξύ τριών – τεσσάρων χρόνων. Μετά από ένα κακό όνειρο, το παιδί φωνάζει και είναι αναστατωμένο, είναι εντελώς ξύπνιο και μπορεί να θυμηθεί αυτό που είδε, έστω και αν δυσκολεύεται να το περιγράψει. Δεν μπορούμε να πούμε ότι η μοναδική αιτία είναι ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα, αφού κάποια ανησυχία κατά τη διάρκεια της ημέρας ή κάποια ταινία στην τηλεόραση είναι δυνατό κι αυτή να τα προκαλέσει. Ενθάρρυνση και καλά λόγια αρκούν για να ξανακοιμηθεί το παιδί. Κακά όνειρα εμφανίζονται συχνά στην ηλικία των ερωτήσεων "γιατί", που το παιδί αναπτύσσεται γρήγορα και το απασχολούν πολλά πράγματα από το γύρω του κόσμο. Κάποια παιδιά, φοβούνται λόγω των κακών ονείρων και χρειάζονται ίσως, κάποιο μικρό φωτάκι, ή μια κούκλα για σιγουριά, μαζί τους. Αν φυσικά, τα κακά όνειρα είναι πολύ συχνά, τότε είναι δυνατό νάναι ένα σημάδι κάποιας ψυχοσυναισθηματικής αναταραχής. Τότε θάταν καλά να δείτε κάποιον ειδικό.

Βραδινοί παροξυσμοί φόβου – Υπνολαλία
Το παιδί ξαφνικά φωνάζει και οι γονείς το βρίσκουν φοβισμένο, με βλέμμα αφηρημένο να μουρμουρά ακατανόητες λέξεις. Το παιδί δεν είναι ξύπνιο και συχνά είναι δύσκολο να το ξυπνήσουν οι γονείς. Γρήγορα, αν το αφήσουμε, ξανακοιμάται ήσυχο. Αυτή θάταν και η σωστή συμπεριφορά. Συνήθως είναι δυνατό να παρουσιαστούν όταν υπάρχει αυξημένο άγχος και υπάρχουν και κάποιες ενδείξεις, ότι σε μερικές οικογένειες εμφανίζονται πιο συχνά. Είναι πιο συχνό το φαινόμενο στα αγόρια και συνήθως σε ηλικίας μεταξύ πέντε και 12 χρόνων. Τα παιδιά δεν θυμούνται την επόμενη μέρα το συμβάν.

Νυχτοβασία και νυχτερινοί τρόμοι (Pavor nocturnes)
Μοιάζουν με τους νυχτερινούς παροξυσμούς φόβου. Είναι, όμως, δυνατό το παιδί να σηκωστεί, ακόμα και να περπατήσει και να βγει από το δωμάτιο. Το παιδί δεν είναι ξύπνιο, είναι δύσκολο να ξυπνήσει και την άλλη μέρα δε θυμάται. Είναι συχνότερο στα αγόρια, στην ηλικία των πέντε με 10 χρόνων. Δεν θάταν φρόνιμο να δοθεί ιδιαίτερη σημασία, γιατί τότε το παιδί θα ανησυχήσει, μα και είναι δυνατό τότε να χρησιμοποιηθεί σαν τρόπος για να εστιαστεί η προσοχή των γονιών. Τρυφερότητα, ηρεμία και όχι πανικός από τους γονείς, βοηθούν.

Διάφορες συνήθειες
Τα παιδιά είναι δυνατό να αναπτύξουν πολλές συνήθειες για να ηρεμήσουν και να μπορέσουν να κοιμηθούν. Μια κούκλα, ένα ρουχαλάκι, το παίξιμο με τα μαλλιά της μητέρας. Νανούρισμα με κούνημα είναι κάτι που ηρεμά τα παιδιά. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο τα παιδιά να κουνούν μόνα το σώμα τους ή να κουνούν το κεφάλι τους ή ακόμα, πιο σπάνια, να κτυπούν το κεφάλι – νυχτερινό χτύπημα του κεφαλιού – στο κρεβάτι. Είναι πολύ δύσκολο όταν ένας τρόπος ηρεμίας γίνει συνήθεια να την αλλάξουν οι γονείς. Γι' αυτό είναι καλά να βρεθούν γρήγορα κάποιοι τρόποι που να είναι αποδεκτοί και χωρίς να είναι εμπλεγμένα σε αυτούς άλλα μέλη της οικογένειας. Υπάρχουν παιδιά που οι συνθήκες αυτές είναι έκφραση φόβου και αυξημένου άγχους, τότε θα πρέπει οι γονείς να ζητήσουν βοήθεια. Αν οι συνήθειες εμφανίζονται και κατά τη διάρκεια της ημέρας, τότε ίσως το παιδί νάναι λυπημένο ή να μη δέχεται αρκετά ερεθίσματα.

Διαταραχές της έναρξης και διατήρησης του ύπνου
Είναι τα συχνότερα προβλήματα ύπνου. Είναι προβλήματα για να πάει ένα παιδί στο κρεβάτι και να κοιμηθεί. Πολλά παιδιά πρέπει να κοιμηθούν στο σαλόνι, άλλα πρέπει να ξαπλώσει η μητέρα μαζί τους, άλλα πάλι μπαινοβγαίνουν στο δωμάτιο τους. Διαταραχές στη διατήρηση του ύπνου είναι όταν τα παιδιά, αφού έχουν κοιμηθεί, τότε ξυπνούν, κλαίνε και ζητούν προσοχή ή σημασία από τους γονείς, υπάρχουν πολλές μορφές νυκτερινού ξυπνήματος, μερικά παιδιά το κάνουν πολλές φορές, άλλα ζητούν διάφορα πράγματα, άλλα ησυχάζουν γρήγορα και άλλα θέλουν τους γονείς να μείνουν κοντά τους. Οι περισσότερες δυσκολίες αυτού του είδους, αρχίζουν κάπως τυχαία ή κάποια αρρώστια, ίσως όμως και κάποια υπερπροστατευτικότητα ή φόβο των γονιών. Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τις συνήθειες ύπνου των παιδιών, όπως πείνα, πόνος, αρρώστιες, όμως και οικογενειακοί λόγοι, όπως η ατμόσφαιρα στο σπίτι, παρουσία αδελφιών, άγχος και άλλοι πολλοί, που είναι δυνατό να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά ύπνου των παιδιών.

Τι μπορώ να κάνω για να κοιμάται καλά το μωρό μου;
1. Αν από την αρχή υπάρχει μια σταθερότητα, τότε κι αν ακόμα τα παιδιά παρουσιάσουν κάποιο πρόβλημα ύπνου, αυτό θα λυθεί γρήγορα.
2. Ένας διαχωρισμός μεταξύ μέρας και νύχτας, ύπνου και ξύπνιου είναι πολύ σημαντικός.
3. Το παιδί πρέπει να έχει χώρο ύπνου του.
4. θάταν καλά να υπάρχει μια διαδικασία ύπνου, έτσι ώστε τα παιδιά να προετοιμάζονται και να συνηθίζουν, χωρίς όμως αυτή να διαρκεί πολύ, ούτε νάναι πολύπλοκη.
5. Δεν πρέπει οι γονείς με τον παραμικρό θόρυβο να βρίσκονται στο δωμάτιο του παιδιού τους, θάταν καλά να μάθουν να ξεχωρίζουν τους θορύβους και τι σημαίνει το κλάμα του παιδιού κάθε φορά.
6. Μια και για το παιδί είναι και οι δύο γονείς σημαντικοί, πόσο ωραίο θάταν πότε η μητέρα και πότε ο πατέρας να το βάζουν στο κρεβάτι.
7. Ο ύπνος πρέπει νάναι μια ήσυχη και χαρούμενη διαδικασία, κάτω από άγχος είναι δύσκολο να κοιμηθεί κάποιος. 8. Αν υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα ύπνου, τότε θάταν καλό οι δυο γονείς να ζητήσουν έγκαιρα βοήθεια για το παιδί τους.

Μείνετε ενημερωμένοι για την υγεία του παιδιού σας

Εισάγετε την ημερομηνία γέννησης του παιδιού σας

Μείνετε ενημερωμένοι για
το παιδί σας

Η ιστοσελίδα Paidiatros.com θέλει να σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία κατά τη χρήση αυτού του ιστότοπου. Προς τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιεί cookies και άλλες τεχνολογίες για να κατανοήσει τα ενδιαφέροντά σας, να προσαρμόσει τον ιστότοπό της στις ανάγκες σας και να διαχειριστεί τις διαφημίσεις της. Πατώντας «Αποδοχή» δίνετε τη συγκατάθεσή σας για τη χρήση αυτή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εγχώριο δίκαιο και την Πολιτική μας για τα Cookies. Για να δείτε ολόκληρη τη λίστα των cookies και να μας πείτε αν μπορούν ή όχι να χρησιμοποιηθούν στη συσκευή σας, χρησιμοποιήστε το Εργαλείο Συγκατάθεσης για τα Cookies. Πολιτική Cookies της ιστοσελίδας μας