Θηλασμός σε παιδιά με σχιστίες

Χριστόδουλος Λάσπος, Ορθοδοντικός

Θηλασμός σε παιδιά με σχιστίες

Τι είναι οι σχιστίες

Μία από τις πιο συχνές ανωμαλίες οι οποίες παρουσιάζονται κατά τη γέννηση και έρχονται να διαταράξουν την ευτυχία που φέρνει στους γονείς ο ερχομός ενός παιδιού είναι η σχιστία του χείλους ή της υπερώας ή και των δύο.  Γνωστή από τα πολύ παλιά χρόνια και τυλιγμένη στη δεισιδαιμονία, αποτελούσε πραγματικό στίγμα για την οικογένεια, αλλά και για το παιδί το οποίο ήταν καταδικασμένο να κρύβεται σε όλη του τη ζωή.

 

Η συχνότητα της ανωμαλίας αυτής έχει αυξηθεί παγκοσμίως και παρουσιάζεται κατά μέσο όρο περίπου μια φορά στις 600 γεννήσεις.  Γεννιούνται δηλαδή στην Κύπρο περίπου 15 παιδιά με σχιστία χείλους/υπερώας το χρόνο.

 

Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στη δημιουργία των σχιστιών.  Τα ακριβή όμως αίτια παραμένουν άγνωστα.  Πάντως η έρευνα έχει αποδείξει ότι δεν ευθύνονται οι γονείς. 

Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί η σχιστία να αποτελεί μέρος μιας σοβαρότερης κατάστασης (συνδρόμου), τις περισσότερες φορές δεν συνοδεύεται από άλλα προβλήματα.  Η διανοητική ανάπτυξη είναι φυσιολογική και όταν συμπληρωθεί η αποκατάσταση των εμφανισιακών και λειτουργικών προβλημάτων, το παιδί μπορεί να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο χωρίς κανένα απολύτως στίγμα ή πρόβλημα.

Η απλή σχιστία (σε αντίθεση με τα πιο σοβαρά σύνδρομα) δεν ακολουθεί τους γνωστούς κανόνες της κληρονομικότητας, αρκετά συχνά όμως στην οικογένεια υπάρχει κάποιος συγγενής, έστω και μακρινός, με την ίδια ιδιαιτερότητα.

 

Πόσες μορφές σχιστίας υπάρχουν;

I. Σχιστία χείλους, λέγεται η διακοπή της συνέχειας του χείλους και ίσως και του φατνίου, δηλαδή του τμήματος εκείνου της άνω γνάθου το οποίο συγκρατεί τα δόντια.  Αν διαχωρίζει τελείως το χείλος ή και το φατνίο η σχιστία λέγεται πλήρης, ενώ αν χωρίζει τμήμα μόνο του χείλους λέγεται ατελής.  Μπορεί να είναι ετερόπλευρη  ή αμφοτερόπλευρη, δηλαδή από τη μια ή και από τις δύο πλευρές. Η σχιστία του χείλους σπάνια βρίσκεται ακριβώς στη μέση.  Συνήθως είναι στη μια ή στην άλλη πλευρά.

 

2. Σχιστία υπερώας, λέγεται ο διαχωρισμός της οροφής του στόματος (του ουρανίσκου). 

Ό,τι ισχύει και για τη σχιστία του χείλους, ισχύει και για τη σχιστία της υπερώας, με τη διαφορά ότι όταν η σχιστία της υπερώας δε συνοδεύεται από σχιστία χείλους είναι πάντα στη μέση γραμμή και μπορεί να αφορά μόνο τους μαλακούς ιστούς ή να περιλαμβάνει και τα οστά της σκληρής υπερώας.

Όταν όμως συνυπάρχει και σχιστία χείλους, τότε η σχιστία της υπερώας είναι συνήθως προς την ίδια πλευρά της χειλεοσχιστίας.

 

Πως αντιμετωπίζονται οι σχιστίες;

Όπως έχουμε αναφέρει, η χειρουργική αποκατάσταση των σχιστιών είναι πλήρης, αλλά από μόνη της δεν αρκεί.  Απαραίτητη και πολύ σημαντική είναι η αδιάκοπη συνεργασία των γονέων με μια ομάδα ειδικών, οι οποίοι θα παρέχουν στο παιδί και στην οικογένεια συνεχή υποστήριξη, παρακολούθηση και καθοδήγηση και θα επεμβαίνουν με τρόπο απόλυτα οργανωμένο.

Το πιο σημαντικό πρόβλημα των παιδιών τα οποία γεννιούνται με σχιστία χείλους ή υπερώας και στο οποίο πρέπει να δοθεί άμεση λύση είναι η διατροφή.

 

Τα μυστικά σίτισης των βρεφών με σχιστίες

Η διατροφή του νεογέννητου, εκτός από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που του παρέχει, αποτελεί και μια ευχάριστη εμπειρία τόσο για το ίδιο το βρέφος, όσο και για τη μητέρα.  Ακόμη βοηθά και στη δημιουργία δεσμού μεταξύ μητέρας και παιδιού (bonding).

 

Γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι τα περισσότερα παιδιά με σχιστία είναι σε θέση σήμερα να τραφούν με θηλασμό του μητρικού μαστού ή και από ειδικά διαμορφωμένα μπιμπερό.

 

Αναμφισβήτητα το μητρικό γάλα αποτελεί την καλύτερη και πληρέστερη τροφή για το νεογέννητο και  είναι σκόπιμο να μη γίνεται τεχνητή διακοπή του γάλακτος εκτός εάν  υπάρξει ειδικός λόγος.  Βρέφη με σχιστία χείλους και υπερώας μπορεί αρχικά να παρουσιάσουν δυσκολίες στο θηλασμό.  Αιτία είναι το γεγονός ότι απουσιάζει ο φυσιολογικός διαχωρισμός μεταξύ μύτης και στόματος. Αυτό δυσκολεύει τη δημιουργία της αρνητικής πίεσης, η οποία είναι απαραίτητη για να ρουφήξουν τα βρέφη το γάλα, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να πάρουν την ποσότητα του γάλακτος που τους χρειάζεται.  Ακόμη, προσπαθώντας να τραφούν, δυνατό να καταπίνουν αέρα, με αποτέλεσμα υπερβολικό ρέψιμο ή και εμετό.  Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ενδέχεται να μην παίρνουν βάρος με ικανοποιητικό ρυθμό.

 

Οι αρχικές δυσκολίες στη διατροφή συνήθως ξεπερνιούνται, γιατί τόσο η μητέρα, όσο και το βρέφος προσαρμόζονται γρήγορα στην υπάρχουσα κατάσταση.

 

Αν μεν το βρέφος θηλάζει απ’ ευθείας από το μαστό, η θηλή και η θηλαία άλως (η περιοχή γύρω από τη θηλή) μπορούν να φράξουν το κενό στην περιοχή της σχιστίας διευκολύνοντας έτσι τη λήψη του γάλακτος.   Επίσης η άσκηση πίεσης με τα δάκτυλα στην περιοχή της θηλαίας άλως μπορεί να βοηθήσει.

 

Ο θηλασμός μπορεί ακόμη να βοηθηθεί με προκαταρκτική μάλαξη του μαστού, ώστε το γάλα να συγκεντρώνεται στην περιοχή της θηλής και να τρέχει ευκολότερα.  Αν παρ’ όλα αυτά συνεχίσουν να υπάρχουν δυσκολίες, ίσως είναι προτιμότερο να αντλείται το γάλα με ειδική αντλία και να δίνεται στο βρέφος με μπιμπερό.  Στις περιπτώσεις που το βρέφος δεν μπορεί να θηλάσει και πρέπει να πάρει μητρικό γάλα ή φόρμουλα από το μπιμπερό, θα πρέπει η θηλή που θα χρησιμοποιηθεί να είναι μαλακή.  Συνήθως οι θηλές για τα πρόωρα είναι πιο μαλακές, αλλά και οι υπόλοιπες μπορούν να μαλακώσουν με βρασμό.  Χαράζοντας σταυρωτά τη θηλή με ένα ψαλίδι, μεγαλώνει το άνοιγμα και διευκολύνεται η ροή του γάλακτος ή της φόρμουλας.

 

Συνιστάται ακόμη η χρήση πλαστικών μπουκαλιών μπιμπερό τα οποία μπορούν να συμπιεσθούν, αυξάνοντας έτσι τη ροή.  Οι γονείς εξοικειώνονται γρήγορα με την τεχνική της διατροφής και διαπιστώνουν με ανακούφιση ότι το νεογέννητο παίρνει βάρος με ικανοποιητικό ρυθμό.

 

Η συνεργασία με τον ορθοδοντικό και η χρήση ειδικής πλάκας η οποία βοηθάει στη διευθέτηση των οστικών πετάλων της άνω γνάθου, των χειλιών και του χόνδρου της μύτης προετοιμάζοντας το νεογέννητο για την επέμβαση βοηθάει πάρα πολύ και στο θηλασμό με το μπιμπερό.  Λειτουργεί σαν αποφρακτήρας της σχιστίας και της επικοινωνίας του στόματος με τη μύτη, ώστε το παιδί να θηλάζει πολύ πιο εύκολα.

 

Οι γονείς που έχουν παιδιά με σχιστία ή κάποια άλλη κρανιοπροσωπική ανωμαλία μπορούν να εγγραφούν στον Παγκύπριο Σύνδεσμο Ατόμων με Σχιστίες και Κρανιοπροσωπικές Ανωμαλίες «Χρυσαλλίδα».  Σκοπός του συνδέσμου είναι η παροχή έμπρακτης στήριξης και συμπαράστασης τόσο προς τα άτομα με σχιστίες κι άλλες κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες, όσο και προς τις οικογένειές τους. Για πληροφορίες σχετικά με τη «Χρυσαλλίδα» και για να προμηθευτείτε τα ενημερωτικά έντυπα του συνδέσμου επικοινωνήστε στα τηλέφωνα: 99 561471, 99 430570

Μείνετε ενημερωμένοι για την υγεία του παιδιού σας

Εισάγετε την ημερομηνία γέννησης του παιδιού σας

Μείνετε ενημερωμένοι για
το παιδί σας

Η ιστοσελίδα Paidiatros.com θέλει να σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία κατά τη χρήση αυτού του ιστότοπου. Προς τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιεί cookies και άλλες τεχνολογίες για να κατανοήσει τα ενδιαφέροντά σας, να προσαρμόσει τον ιστότοπό της στις ανάγκες σας και να διαχειριστεί τις διαφημίσεις της. Πατώντας «Αποδοχή» δίνετε τη συγκατάθεσή σας για τη χρήση αυτή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εγχώριο δίκαιο και την Πολιτική μας για τα Cookies. Για να δείτε ολόκληρη τη λίστα των cookies και να μας πείτε αν μπορούν ή όχι να χρησιμοποιηθούν στη συσκευή σας, χρησιμοποιήστε το Εργαλείο Συγκατάθεσης για τα Cookies. Πολιτική Cookies της ιστοσελίδας μας