Από την εποχή που άρχισε η χρησιμοποίηση των εμβολίων για την πρόληψη νοσημάτων, η ανθρωπότητα κατάφερε να απαλλαγεί από πολλές θανατηφόρες ασθένειες, όπως είναι η διφθερίτιδα και ο τέτανος. Ταυτόχρονα έγινε κατορθωτός ο περιορισμός σοβαρών παιδικών ασθενειών όπως η ιλαρά και η παρωτίτιδα. Με τη γέννησή τους τα παιδιά κουβαλούν μαζί τους αντισώματα (είναι αμυντικά όπλα του οργανισμού απέναντι στις ασθένειες) εναντίον πολλών ασθενειών, τα οποία πήραν από τη μητέρα τους. Αν μάλιστα το βρέφος θηλάζει τότε θα συνεχίσει να παίρνει αντισώματα από τη μητέρα μέσω του γάλακτος. Τα αντισώματα όμως αυτά δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, για αυτό θα πρέπει να διεγείρουμε εμείς την παραγωγή αντισωμάτων με τα εμβόλια.
Τι κάνουν λοιπόν τα εμβόλια;
Με τα εμβόλια εισάγουμε στον οργανισμό τον ίδιο τον μικροοργανισμό (ιό ή μικρόβιο) νεκρό ή εξασθενημένο, ή αντιγόνο ("κομμάτι") από τον μικροοργανισμό. Με τον τρόπο αυτό διεγείρουμε τον οργανισμό να παράγει δικά του αντισώματα τα οποία κατευθύνονται εναντίον του συγκεκριμένου μικροοργανισμού. Έτσι εάν στο μέλλον προσπαθήσει να μπει στον οργανισμό του παιδιού ο συγκεκριμένος μικροοργανισμός, τα αντισώματα που ήδη υπάρχουν θα τον εξουδετερώσουν και το παιδί σας δε θα αρρωστήσει. Μερικοί γονείς φοβούνται να εμβολιάσουν το παιδί τους γιατί υπάρχει η πιθανότητα επιπλοκών. Επιπλοκές πράγματι μπορεί να υπάρξουν, αλλά είναι σπανιότατες και ακόμη πιο σπάνιες είναι οι επιπλοκές που μπορεί να δημιουργήσουν μη αναστρέψιμο πρόβλημα στο παιδί. Από την άλλη πλευρά όμως,αν δεν εμβολιάσετε το παιδί σας και αρρωστήσει τότε ο κίνδυνος των επιπλοκών είναι μεγάλος και η πιθανότητα θανάτου υπαρκτή.
Μπορεί το εμβόλιο να προκαλέσει την αρρώστια από την οποία υποτίθεται ότι θα προστατέψει το παιδί;
Τα εμβόλια που περιέχουν νεκρούς μικροοργανισμούς ή κομμάτι από το μικροοργανισμό δεν μπορούν να προκαλέσουν την αρρώστια. Τα εμβόλια που περιέχουν εξασθενημένους μικροοργανισμούς όπως αυτό της ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας, μπορούν να προκαλέσουν την αρρώστια. Είναι όμως πάρα πολύ σπάνιο και η αρρώστια εμφανίζεται στο παιδί πολύ ελαφριά.
Αφού θα είναι εμβολιασμένα τα άλλα παιδιά γιατί να εμβολιάσω το δικό μου παιδί;
Είναι αλήθεια ότι αν όλοι οι άλλοι είναι εμβολιασμένοι τότε δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο και το δικό σας το παιδί. Ναι, αλλά αν όλοι σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο τότε κανένας δεν θα είναι εμβολιασμένος. Μάλιστα σχεδόν ποτέ δεν πετυχαίνεται 100% εμβολιασμός σε όλο τον πληθυσμό, άρα η πιθανότητα να έρθει το παιδί σας σε επαφή με κάποιο πάσχοντα είναι υπαρκτή. Η καλύτερη λοιπόν προφύλαξη είναι ο εμβολιασμός.
Αν εμβολιαστεί το παιδί μου θα προφυλαχθεί 100% από την νόσο;
ΟΧΙ. Πολύ λίγα φάρμακα έχουν 100% επιτυχία στην ιατρική. Οι εμβολιασμοί όμως έχουν ίσως τα υψηλότερα ποσοστά (85-99%). Αξίζει το κόπο να υποβληθεί σε αυτόν το μικρό πόνο, για να μην ταλαιπωρηθεί ή και να κινδυνέψει από την αρρώστια.
Μπορεί να έχει επιπλοκές το παιδί από τους εμβολιασμούς;
ΝΑΙ, αλλά συνήθως οι επιπλοκές είναι πολύ ήπιες, όπως πόνος-ερυθρότητα-φούσκωμα στη περιοχή της ένεσης. Αλλεργικές αντιδράσεις ή σπασμοί είναι σπανιότατες. Ταυτόχρονα βελτιώνονται συνεχώς τα εμβόλια και γίνονται ολοένα και πιο ασφαλή.
Αφού η αρρώστια για την οποία εμβολιάζεται το παιδί έχει εξαφανιστεί(π.χ τέτανος) γιατί να το εμβολιάσω;
Γιατί μια αρρώστια ,μπορεί να εξαφανίστηκε από τη δική μας τη χώρα αλλά σε άλλες χώρες να υπάρχει. Με τη μετακίνηση των πληθυσμών είναι εύκολο να μεταφερθεί και η συγκεκριμένη αρρώστια, αν δεν είναι καλά εμβολιασμένος ο πληθυσμός μας. Μόνο αν μια αρρώστια εξαφανιστεί από όλο τον κόσμο έχουμε δικαίωμα να σταματήσουμε τους εμβολιασμούς.
Για πόσο καιρό προστατεύει ο εμβολιασμός το παιδί μου;
Εξαρτάται από το εμβόλιο. Είναι μερικά εμβόλια για τα οποία χρειάζεται να γίνεται αναμνηστική δόση σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως για παράδειγμα του τετάνου, που πρέπει να γίνεται αναμνηστική δόση κάθε δέκα χρόνια. Περισσότερες πληροφορίες θα πάρετε από τον παιδίατρο σας γιατί τα χρονοδιαγράμματα εμβολιασμών αλλάζουν συνεχώς σύμφωνα με τις μελέτες που γίνονται.
Μα γιατρέ τόσα εμβόλια που κάνουμε στο παιδί δε βλάπτουν;
Η πιο πάνω ερώτηση έγινε πια καθημερινή στα ιατρεία των παιδιάτρων. Ο λόγος βέβαια προφανής και η ερώτηση απόλυτα δικαιολογημένη. Στη δεκαετία του 1990 εμβολιάζαμε τα παιδιά για οκτώ διαφορετικές ασθένειες. Σήμερα τα εμβολιάζουμε ( ανάλογα με τη χώρα) για δεκατρείς διαφορετικές ασθένειες. Η απάντηση είναι σαφής. Όχι μόνο δε βλάπτουμε τα παιδιά μας, αλλά ταυτόχρονα είμαστε τυχεροί που υπάρχουν όλα αυτά τα εμβόλια, γιατί όπως όλοι ξέρετε η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη πρόληψη.
Πόσα εμβόλια μπορεί να κάνει ένα παιδί;
Θεωρητικά ένα παιδί μπορεί να δεχτεί ταυτόχρονα περισσότερα από 10 000 εμβόλια. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι τα εμβόλια που κάνουμε στα παιδιά μας είναι «μια σταγόνα στον ωκεανό». Αν σκεφτείτε ότι καθημερινά το παιδί έρχεται σε επαφή με πολλά αντιγόνα της φύσης (και το εμβόλιο περιέχει ένα έως μερικά αντίγονα τοθ μικροοργανισμού για τον οποίο εμβολιάζεται το παιδί) συνειδητοποιείτε ότι τα εμβόλια όχι μόνο δεν αποτελούν πρόβλημα αλλά αντίθετα είναι η λύση για πολλές αρρώστιες.
Μπορώ να κάνω στο παιδί μου ταυτόχρονα πολλά εμβόλια;
Ναι μπορείτε. Ευτυχώς που οι φαρμακευτικές εταιρείες δούλεψαν σκληρά στον τομέα αυτό και σήμερα έχουμε στη διάθεση μας τα λεγόμενα πολυδύναμα εμβόλια, δηλαδή εμβόλια που σε μια ένεση περιλαμβάνονται αντίγονα πολλών ασθενειών. Έτσι σήμερα έχετε τη δυνατότητα με ένα τσίμπημα, αν χρησιμοποιήσετε το εξαδύναμο εμβόλιο, το παιδί σας να εμβολιαστεί για τις ακόλουθες αρρώστιες: Διφθερίτιδα, Τέτανος, Κοκκύτης, Πολιομυελίτιδα, Αιμόφιλος ινφλουέντσα και Ηπατίτιδα Β.
Είναι αποτελεσματικά και ασφαλή τα πολυδύναμα εμβόλια;
Μάλιστα είναι αποτελεσματικά. Υπάρχουν μερικές μελέτες που υποστηρίζουν πως τα παιδιά που εμβολιάστηκαν με πολυδύναμα εμβόλια δημιουργούν λιγότερα αντισώματα για συγκεκριμένη αρρώστια, αλλά είναι βέβαιο ότι τα αντισώματα αυτά είναι προστατευτικά για το παιδί. Οι πιθανές επιπλοκές των εμβολίων είναι οι ίδιες με αυτές στην περίπτωση που κάνατε τα εμβόλια ξεχωριστά. Άρα τα πολυδύναμα εμβόλια είναι ασφαλή.
Εκείνο που είναι πολύ σημαντικό για το παιδί είναι ότι γλιτώνει πολλά τσιμπήματα. Αν δεν χρησιμοποιήσετε τα πολυδύναμα εμβόλια για να εμβολιάσετε το παιδί σας θα πρέπει να το τσιμπήσετε 30 φορές μέχρι την ηλικία των 15 χρονών!! Ενώ με τα πολυδύναμα εμβόλια θα το τσιμπήσετε μόνο 11-12 φορές. Για τους γονείς, τα πολυδύναμα εμβόλια έχουν ένα επιπλέον όφελος. Εξοικονόμηση χρημάτων και χρόνου αφού θα χρειαστεί να πάτε στο γιατρό του παιδιού πολύ λιγότερες φορές. Επιπλέον τα πολυδύναμα εμβόλια δίνουν την δυνατότητα μεγαλύτερης συμμόρφωσης των γονιών (λιγότερες επισκέψεις) άρα και μεγαλύτερο ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης σε μια κοινότητα.
Σκεφτείτε μάλιστα ότι συνέχεια εμφανίζονται καινούρια χρήσιμα εμβόλια.