Θεατρικό παιχνίδι ως εργαλείο βιωματικών δράσεων στο σπίτι.

Άνδρη Θεοδότου, Ηθοποιός, Εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού

Θεατρικό παιχνίδι ως εργαλείο βιωματικών δράσεων στο σπίτι.

«Ο Ζαχαρής» = Το θεατρικό παιχνίδι ως εργαλείο για ποιοτικό χρόνο στο σπίτι. Πώς η βιωματική γνώση συνδυάζει τη διασκέδαση και τη μάθηση με αφορμή ένα λαϊκό παραμύθι.

Το θεατρικό παιχνίδι ως παιδαγωγική και εκπαιδευτική μεθοδολογία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο εμβάθυνσης και συνειδητοποίησης. Το ζητούμενο είναι και η κατανόηση της διαπραγματευόμενης έννοιας όχι μόνο σε γνωσιακό επίπεδο, αλλά και σε βιωματικό– συναισθηματικό. Η βιωματική γνώση είναι εκείνη που συνήθως καταγράφεται στον άνθρωπο καλύτερα πόσο μάλλον σε ένα παιδί. 

Υπάρχουν άραγε θεατρικά παιχνίδια που να αφορούν κάθε ηλικία; Είναι εφικτό να αποτελέσουν υλικό εργασίας στο σχολείο, σε ένα παιδικό πάρτι, στο σπίτι με τους γονείς;

 

Τι είναι το θεατρικό παιχνίδι με δυο λόγια….

Γνωρίζω το σώμα μου με κινητικές ασκήσεις, παντομίμα, λεκτικούς και σωματικούς αυτοσχεδιασμούς. Μαθαίνω να εκφράζομαι με το συναίσθημα, την φωνή και την φαντασία μου. Κατανοώ την έννοια του χώρου και του χρόνου και ενεργοποιούμαι, ώστε  να εκφράζομαι ελεύθερα μέσα σε αυτήν . Εξελίσσω όποιες άλλες ικανότητες έχω, παρατηρώ, συγκεντρώνομαι, μοιράζομαι, συνεργάζομαι, ακούω, δημιουργώ, κατασκευάζω, αρθρώνω, σκέφτομαι, συμμετέχω. Με αυτές τις λίγες λέξεις και τα σκόρπια ρήματα θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει λακωνικά το τί είναι  θεατρικό παιχνίδι. Είναι γεγονός πως το θέατρο γενικά, προσφέρει ένα ασφαλές πεδίο ελευθερίας στην «παιδική αναρχία».

Το θεατρικό παιχνίδι μπορεί για ένα παιδί  να είναι ο τρόπος για λίγη χαλάρωση από την μονοτονία της  καθημερινότητας, ένα είδος εκτόνωσης ή η ανάπτυξη της καλλιτεχνικής του φύσης. Μπορεί ακόμα να είναι η αρχή, για να ωριμάσει την συνειδητότητά του, να αναπτύξει το αίσθημα της ευθύνης ή ακόμα ο τρόπος για κοινωνικοποίηση μέσα σε μια ομάδα και η περεταίρω ανάπτυξη της ίδιας της προσωπικότητάς του. Για τους εκπαιδευτικούς και τους εμψυχωτές το θεατρικό παιχνίδι μπορεί να είναι η αφορμή, για να ανακαλύψουν τα παιδιά την ψυχοκινητική τους έκφραση και σωματική ικανότητα, τη μουσικότητα της όποιας γλώσσας μιλούν ή η αφορμή να ενεργοποιήσουν τη φαντασία και τις όποιες δεξιότητές τους και να γίνουν δημιουργοί σε πολλά επίπεδα, αφού το θέατρο είναι  σύνθετη τέχνη. Για τους γονείς  θα μπορούσε άραγε να αποτελέσει ισχυρό εργαλείο ενωτικών οικογενειακών δεσμών και να γίνει το ερέθισμα, ώστε να περάσουν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά στο σπίτι;

Το θεατρικό παιχνίδι πρέπει να είναι τέτοιο  που να ελκύει και να χαλαρώνει τα παιδιά, να πετυχαίνει να απομακρύνει την όποια αναστολή έχουν, πόσο μάλλον όταν πρόκειται να μοιραστούν αυτή την εμπειρία με την οικογένειά τους, δηλαδή σε ένα ήδη γνώριμο ασφαλή χώρο που μπορούν να προσαρμοστούν πιο εύκολα. Σκοπός είναι σε αυτή την περίπτωση αφενός να βελτιώσουμε την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των μελών της οικογένειας και αφετέρου να αναπτύξουμε τις ικανότητες και τη δημιουργικότητά μας σαν ομάδα.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι μια χ μέρα είμαστε όλη η οικογένεια μαζεμένη  στο σπίτι, ο μπαμπάς παρατάει το κομπιούτερ στην άκρη, η μαμά αφήνει για λίγο ξεσκόνισμα και  μαγείρεμα και βέβαια το παιδί «ξεκολλά» από την οθόνη του κινητού τηλεφώνου. Τι σπουδαία στιγμή και τι απίθανη συγκυρία να περάσουμε μαζί λίγο χρόνο. Και ας υποθέσουμε πάλι πως ένα παραμύθι γίνεται η αφορμή για να διαβάσουμε, να παίξουμε παιχνίδια, να μαγειρέψουμε το φαγητό της μέρας η να μεταμορφωθούμε για λίγο σε ζαχαροπλάστες, να κάνουμε κατασκευές από ευτελή υλικά  δημιουργώντας  εύκολα κοστούμια , να δούμε παλιές οικογενειακές φωτογραφίες και να τις εντάξουμε στην ιστορία που μόλις διαβάσαμε.

Για το συγκεκριμένο βιωματικό θεατρικό παιχνίδι που αφορά στα μέλη μιας οικογένειας επιλέγει μετά από μελέτη  το παραμύθι «Ο Ζαχαράκης» από την συλλογή παραμυθιών «Δείπνο με μάγισσες και κολατσιό με δράκους. «Μια γαστριμαργική περιπλάνηση στα λαϊκά παραμύθια» της Ζωής Βαλάση από τις εκδόσεις Ελληνικά γράμματα.

«Ο Ζάχαρης» ή «Ζαχαράκης» το λαϊκό  αυτό ηπειρώτικο παραμύθι θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή. Τα παραμύθια είναι η πεζή λογοτεχνική αφήγηση του λαού που μοναδικό σκοπό έχουν την ευχαρίστηση του ακροατή. Εξάλλου, στα παλιά χρόνια αποτελούσαν τον μοναδικό τρόπο ψυχαγωγίας κυρίως των μεγαλύτερων και ειδικά στα χωριά κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι συγκεντρώσεις πραγματοποιούνταν συνήθως σε σπίτια, αλλά και σε μέρη πιο ιδιαίτερα, όπως ο φούρνος του χωριού όπου υπήρχε ζεστασιά. Ίδια ζεστασιά που μπορεί να προσφέρει  το περιβάλλον ενός σπιτιού στις μέρες μας.

 

Θα μπορούσαμε να κάνουμε τα ακόλουθα:

Ας  διαβάσουμε μαζί όλοι το παραμύθι, ας το ακούσουμε, ας του δώσουμε ζωή και υπόσταση. Με το τέλος του καλό θα ήταν να  συζητήσουμε το μύθο…Tί μας άρεσε; Τί μας έκανε εντύπωση; Τι όχι… Θα θέλαμε να αλλάξουμε το τέλος της ιστορίας;  Αν ναι πoιο θα επέλεγε ο καθένας από μας ξεχωριστά; Και να που  γεννιέται η ιδέα για ένα πρώτο παιχνίδι.

-Πες με το δικό σου τρόπο πoιο τέλος θες εσύ για την ιστορία. Μπορείς να κάνεις με παντομίμα,να το διηγηθείς με λέξεις, να το τραγουδήσεις ή να το χορογραφήσεις.

-Ωραία που θα ήταν αν με άσπρο αλεύρι και ροδόνερο και βούτυρο και ζάχαρη και μέλι και ότι άλλο χρειάζεται  ζυμώναμε και πλάθαμε μπισκοτένια ανθρωπάκια. Τον Ζάχαρη τον ίδιο, αυτόν  του παραμυθιού. Να του βάζαμε μύτη και στόμα και μάτια και μαλλιά και ρούχα και παπούτσια, να τα ψήναμε στο φούρνο και να τα σερβίραμε με ζεστή σοκολάτα για όλους.

- Aν η εφημερίδα του μπαμπά μένει μέρες ξεχασμένη στο γραφείο του και το περιοδικό μόδας της μαμάς χάσκει ανοιχτό στο κομοδίνο από χτες είναι μια καλή ευκαιρία να αποτελέσουν την πρώτη ύλη, για να φτιάξουμε το κοστούμι της θυγατέρας του βασιλιά ή του ίδιου του βασιλιά. Με λίγη φαντασία και ένα σελοτέιπ οι σελίδες από εφημερίδα και περιοδικό μπορούν να μετατραπούν σε χάρτινο φουστάνι, χάρτινη κορόνα, χάρτινο μανδύα, χάρτινα μαλλιά…Μια ομάδα καινοτόμων σκηνογράφων ντύνει τους ήρωες του παραμυθιού.

-Ένα παλιό άλμπουμ με φωτογραφίες κρύβει από μόνο του ιστορίες καμιά φορά ανείπωτες. Φανταστείτε ψάχνοντας  να μπορούσαμε να βρούμε μέσα σε αυτές, πρόσωπα και πράγματα για να τα ταιριάξουμε, να τα συνδέσουμε με την ιστορία που μόλις διαβάσαμε. Π.χ. πόσο διαφορετικός είναι ο παππούς, ο μπαμπάς της μαμάς  σε αυτή την φωτογραφία. Αχ αν ήταν ήρωας του παραμυθιού σίγουρα θα ήταν ο σύμβουλος του βασιλιά. Κοίτα τι περίεργο καπέλο φοράει. Εδώ η μηλιά στο κήπο της θείας Μαρίκας στο χωριό δε θα μπορούσε να είναι ίδια με τη μηλιά που συναντά στο δρόμο του ο Ζάχαρης, αυτή με τα χρυσά τα μήλα; Να και μια κίσσα. Έτσι μοιάζουν οι κίσσες στα αλήθεια;

- Χρησιμοποιήστε το κινητό τηλέφωνο αλλιώς και δώστε του την ευκαιρία να γίνει ο μεσάζοντας που θα σας φέρει σε επαφή με ένα μουσικό μοτίβο ώστε να «ντύσετε» με νότες την ιστορία  σας. Αν ήταν τραγούδι ο Ζάχαρης ποιο θα ήταν; Αν ήταν μουσική η αγάπη που νοιώθει για τη μακρομαλλούσα βασιλοπούλα ποιο μουσικό κομμάτι θα διαλέγατε;

Ο γονέας καλείται να πάρει το ρόλο του εμψυχωτή θέτοντας σε λειτουργίες τις ικανότητες και τις δεξιότητές του. Μην ξεχνάμε πως τα παιδιά παρατηρούν και εμάς, για να μιμηθούν και να φτάσουν στη γνώση, ενώ ο ενήλικας παρατηρεί το παιδί για να κατανοήσει τις ανάγκες του και να εμψυχώσει τις επιθυμίες του. Μια μορφή αλληλοεπίδρασης με κεντρικό άξονα το άτομο.  Η συνθήκη που θα δημιουργεί ο γονέας στη συγκεκριμένη δραστηριότητα  με βάση τη διαχείριση του ποιοτικού χρόνου στο σπίτι    απαιτεί και την έναρξη για ενεργοποίηση της ομάδας. Αν το παραμύθι είναι το ερέθισμα τότε η αφήγηση, η συζήτηση, η κατασκευή, το μαγείρεμα, η παρατήρηση, η μουσική μεταμορφώνονται αυτόματα σε αποτέλεσμα. Όλες οι παραπάνω έννοιες γίνονται παιχνίδι, παιχνίδι ήχων, κίνησης συναισθημάτων .Ξέρουμε πως το θεατρικό παιχνίδι στοχεύει στην εξωτερίκευση των έμφυτων αναγκών έκφρασης για δημιουργία. Δημιουργία που δεν εγκλωβίζεται απαραίτητα σε φόρμες, τυπολογίες και καλλιτεχνικά ρεύματα. Προσφέρει εκείνο το πεδίο αποδοχής με σεβασμό πάντα στην ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου. Αναπτύσσει σχέσεις, γνωρίζει τα όρια, διαπραγματεύεται συναισθήματα. Δώστε χώρο και χρόνο στη μεταξύ σας σχέση, βρείτε τρόπο να κάνετε πράγματα μαζί ακόμα και με δυσκολίες. Σημασία έχει το ταξίδι….. Γίνε παιδί και πάλι.

Μείνετε ενημερωμένοι για την υγεία του παιδιού σας

Εισάγετε την ημερομηνία γέννησης του παιδιού σας

Μείνετε ενημερωμένοι για
το παιδί σας

Η ιστοσελίδα Paidiatros.com θέλει να σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία κατά τη χρήση αυτού του ιστότοπου. Προς τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιεί cookies και άλλες τεχνολογίες για να κατανοήσει τα ενδιαφέροντά σας, να προσαρμόσει τον ιστότοπό της στις ανάγκες σας και να διαχειριστεί τις διαφημίσεις της. Πατώντας «Αποδοχή» δίνετε τη συγκατάθεσή σας για τη χρήση αυτή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εγχώριο δίκαιο και την Πολιτική μας για τα Cookies. Για να δείτε ολόκληρη τη λίστα των cookies και να μας πείτε αν μπορούν ή όχι να χρησιμοποιηθούν στη συσκευή σας, χρησιμοποιήστε το Εργαλείο Συγκατάθεσης για τα Cookies. Πολιτική Cookies της ιστοσελίδας μας