Διάρροιες στα βρέφη και στα παιδιά

Δρ Μαρία Αργυρού, Παιδίατρος

Διάρροιες στα βρέφη και στα παιδιά

Η διάρροια είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει ένα παιδί οποιασδήποτε ηλικίας. Τι είναι ακριβώς η διάρροια; Από τι προκαλείται η διάρροια; Πότε πρέπει να ανησυχήσει ένας γονιός όταν το παιδί του έχει διάρροια; Τι μπορεί να κάνει στο σπίτι για να αντιμετωπίσει τις διάρροιες και πότε πρέπει να συμβουλευτεί τον γιατρό; Τα παραπάνω ερωτήματα θα απαντηθούν στη συνέχεια. 

 

Τι είναι διάρροια;

Διάρροια είναι παρουσία χαλαρών ή υδαρών κενώσεων με αύξηση της συχνότητας των κενώσεων, ενός βρέφους στο διπλάσιο, και ενός παιδιού στο τριπλάσιο, του συνήθη αριθμού των κενώσεων του.

 

Ποιος είναι ο φυσιολογικός αριθμός κενώσεων στα βρέφη και στα παιδιά;

Οι κενώσεις των παιδιών διαφέρουν σε χρώμα, σύσταση, ρευστότητα, οσμή και συχνότητα ανάλογα με την ηλικία. Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος ως προς το τι θεωρείται φυσιολογικό.

Στα θηλάζοντα βρέφη τα κόπρανα είναι φυσιολογικά υδαρή και μπορεί να περιέχουν μικρά κομματάκια, σαν σποράκια. Η συχνότητα των κενώσεων κυμαίνεται από μία κένωση κάθε 7 μέρες μέχρι μια κένωση μετά από κάθε γεύμα, δηλαδή μέχρι και 8-10 κενώσεις το εικοσιτετράωρο.

Μέσος όρος κενώσεων: 3-4 κενώσεις/μέρα.

Τα βρέφη που τρέφονται με φόρμουλα έχουν πιο κρεμώδη σύσταση κοπράνων.

Μέσος όρος κενώσεων: 2-3  κενώσεις/μέρα.

Στην ηλικία των 5-6 μηνών, μετά την εισαγωγή των στερεών τροφών, τα κόπρανα είναι πιο συμπαγή.

Μέσος όρος κενώσεων: 2 κενώσεις/μέρα.

 

Τα νήπια και τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν πιο συμπαγή και σχηματισμένα κόπρανα. Ο φυσιολογικός αριθμός των κενώσεων κυμαίνεται από μια κένωση κάθε 4 μέρες ως 4κενώσεις ανά μέρα.

Μέσος όρος κενώσεων: 1  κένωση/μέρα

 

Να θυμάστε:

Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη ποιες είναι οι συνήθειες του δικού μας παιδιού

 

Πρόκειται για οξεία ή χρόνια διάρροια;

Ανάλογα με την αιτία που προκαλεί τις διάρροιες αυτές μπορεί να διαρκέσουν από λίγες μέρες (οξεία διάρροια) ως εβδομάδες (χρόνια διάρροια).

 

Α. Οξεία διάρροια

Οξεία διάρροια  είναι η παρουσία διάρροιας για λιγότερο από μια εβδομάδα.

 

Ποιές είναι οι αιτίες οξείας διάρροιας στα παιδιά;

Οι πιο συχνές αιτίες οξείας διάρροιας είναι οι λοιμώξεις (ιογενείς, μικροβιακές, παρασιτικές) και η χρήση αντιβιοτικών

Οι διάρροιες λόγω λοίμωξης μεταδίδονται πολύ εύκολα εντός της οικογένειας ή στους φροντιστές του παιδιού. Η μετάδοση γίνεται από την κοπρανοστοματική οδό, δηλαδή με την κατάποση του μικροβίου που βρίσκεται στα κόπρανα του παιδιού (πχ όταν κάποιος φάει χωρίς να πλυθεί αφού προηγουμένως έχει ακουμπήσει την λερωμένη πάνα του παιδιού, ή το κάθισμα της τουαλέτας). Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται πάντα οι κανόνες υγιεινής (καλό πλύσιμο χεριών και προσεχτική απόρριψη λερωμένης πάνας).

Οι διάρροιες λόγω λήψης αντιβιοτικών συνήθως είναι ήπιες και σταματούν μια – δυο μέρες μετά το τέλος της αγωγής. Συνήθως δεν απαιτείται διακοπή του αντιβιοτικού εκτός και αν οι διάρροιες είναι πολλές.

 

Τι πρέπει να προσέξω στο παιδί με οξεία διάρροια;

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στα παιδιά με οξεία διάρροια είναι η αφυδάτωση. Λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών από τις κενώσεις και ανεπαρκούς πρόσληψης υγρών από το στόμα (συνύπαρξη ανορεξίας, ναυτίας, εμετών) τα παιδιά εύκολα οδηγούνται σε αφυδάτωση. Όσο μικρότερη η ηλικία του παιδιού τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για αφυδάτωση.

Στην ήπια αφυδάτωση υπάρχει ήπια ξηρότητα του στόματος, αυξημένη δίψα και ελαφρώς μειωμένη  παραγωγή ούρων (μια ούρηση ανά 6 ώρες).

Σε μέτρια και σοβαρή αφυδάτωση η παραγωγή των ούρων μειώνεται κατά πολύ, τα δάκρυα απουσιάζουν στο κλάμα, το στόμα ξηραίνεται σημαντικά και τα μάτια μοιάζουν βυθισμένα.

 

Πότε το παιδί με οξεία διάρροια χρειάζεται άμεση ιατρική αξιολόγηση;

  1. Αφυδάτωση μέτριου και σοβαρού βαθμού
  2. Άρνηση λήψης τροφής και υγρών για περισσότερο από λίγες ώρες στα βρέφη και περισσότερο από 8 ώρες στα παιδιά
  3. Διάρροια με αίμα
  4. Έντονο κοιλιακό άλγος
  5. Αλλαγές στην συμπεριφορά, πχ λήθαργος

 

Χρειάζεται ειδική δίαιτα στα παιδιά με οξεία διάρροια;

Τα παιδιά με οξεία διάρροια που δεν είναι αφυδατωμένα πρέπει να συνεχίσουν να τρώνε κανονικά και τα θηλάζοντα βρέφη πρέπει να συνεχίσουν τον θηλασμό.

Tα παιδιά με οξεία διάρροια ανέχονται πολύ καλά τα γαλακτοκομικά και δεν χρειάζεται να διαλύεται περισσότερο από το κανονικό το γάλα ή να αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά. Εξαίρεση αποτελούν τα παιδιά με αλλεργία στην πρωτεΐνη αγελαδινού γάλατος.

Τα συνιστώμενα τρόφιμα στην οξεία διάρροια περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό σύνθετων υδατανθράκων (ρύζι, πατάτες, σιτάρι), κρέας χωρίς λίπος, γιαούρτι, φρούτα και λαχανικά. Η δίαιτα με καθαρά υγρά ή η στερητική δίαιτα με ρύζι, ψωμί, μπανάνα, μήλο, είναι ανεπαρκής σε θρεπτικά συστατικά και μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη διάρροια.

Τα τρόφιμα με ψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη πρέπει να αποφεύγονται. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα αναψυκτικά αφού περιέχουν υπερβολική ζάχαρη και είναι ανεπαρκή σε ηλεκτρολύτες για τον ασθενή με διάρροια.

 

Τι πρέπει να κάνω αν το παιδί μου έχει οξεία διάρροια;

Αν το παιδί σας εμφανίσει οποιοδήποτε από τα ανησυχητικά σημεία που προαναφέρθηκαν ζητήστε ιατρική βοήθεια.

Τις περισσότερες φορές η οξεία διάρροια υποχωρεί από μόνη της και δεν απαιτεί ιατρική παρέμβαση. 

Στα παιδιά με οξεία διάρροια και ήπια αφυδάτωση απαιτείται από του στόματος ενυδάτωση.  Στο νερό πρέπει να περιλαμβάνεται γλυκόζη και ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλλιο, χλώριο). Τα ανωτέρω βρίσκονται σε ειδικά σκευάσματα που διατίθενται στα φαρμακεία.

 

Τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου μετά από οξεία διάρροια αλλά ελάχιστα βοηθούν στην βελτίωση των διαρροιών.

Δεν χρειάζονται αντιβιοτικά στις περισσότερες περιπτώσεις οξείας διάρροιας. Αντίθετα τα αντιβιοτικά μπορεί να επιδεινώσουν τις διάρροιες.

 

Β. Χρόνια διάρροια

Χρόνια διάρροια είναι η επίμονη ύπαρξη διάρροιας για περισσότερο από 2 εβδομάδες.

 

Ποιές είναι οι αιτίες χρόνιας διάρροιας;

Χρόνια διάρροια μπορούν να προκαλέσουν:

  • λειτουργική διάρροια των νηπίων (Χρόνια μη ειδική διάρροια)
  • κάποιες λοιμώξεις
  • διαταραχές του ανοσοποιητικού (αλλεργία, ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, κοιλιοκάκη κ.α)
  • η ανεπαρκής απορρόφηση λίπους ή πρωτεϊνών από το έντερο
  • διαταραχές της απορρόφησης και του φραγμού του  εντερικού τοιχώματος
  • κατάχρηση των φαρμάκων για την δυσκοιλιότητα
  • δυσκοιλιότητα ή ψευδοαπόφραξη
  • υποθρεψία

 

Η λειτουργική διάρροια των νηπίων είναι η συχνότερη αιτία χρόνιας διάρροιας στις ανεπτυγμένες χώρες. Αφορά νήπια ηλικίας 1-4 ετών και σχετίζεται με την υπερκατανάλωση χυμών και υγρών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, σορβιτόλη ή άλλα γλυκαντικά. Τα παιδιά αυτά δεν έχουν άλλα συμπτώματα εκτός από διάρροιες, και αναπτύσσονται κανονικά. Τα μεγαλύτερα παιδιά, σχολικής ηλικίας και έφηβοι , μπορεί να εμφανίσουν αντίστοιχα λειτουργική διάρροια στα πλαίσια ευερέθιστου εντέρου. Τα μόνα συνοδά συμπτώματα είναι τα αυξημένα αέρια και το κοιλιακό άγος που χαρακτηριστικά υποχωρεί μετά την κένωση. Και σε αυτή την περίπτωση δεν έχουμε διαταραχές της ανάπτυξης ή άλλα ανησυχητικά συμπτώματα.

Παιδιά με δυσκοιλιότητα πιθανό να αναπτύξουν διάρροιες. Οι διάρροιες αυτές συμβαίνουν λόγω υπερχείλισης. Ενώ δηλαδή το έντερο έχει φράξει από μεγάλα και σκληρά κόπρανα, καταφέρνουν να περάσουν το σημείο αυτό μόνο υδαρή κόπρανα, που έρχονται από ψηλότερα, για να αποβληθούν από τον πρωκτό. Οι διάρροιες λόγω υπερχείλισης είναι υδαρείς και μικρής ποσότητας, ενώ υπάρχει ιστορικό δυσκοιλιότητας.

Σε αναπτυσσόμενες χώρες συχνή αιτία χρόνιας διάρροιας είναι η υποθρεψία.

 

Τι πρέπει να με ανησυχήσει σε χρόνια διάρροια;

1. Απώλεια βάρους και γενικότερα οι διαταραχές της αύξησης

2. Ύπαρξη αίματος ή και βλέννας στα κόπρανα

3. Έντονο κοιλιακό άλγος

4. Ανορεξία, καταβολή

5. Ωχρότητα

6. Ιστορικό καθυστερημένης αποβολής μηκωνίου στη γέννηση  

Καλό είναι σε όλες τις περιπτώσεις χρόνιας διάρροιας να συμβουλεύεστε τον παιδίατρο σας.

Μείνετε ενημερωμένοι για την υγεία του παιδιού σας

Εισάγετε την ημερομηνία γέννησης του παιδιού σας

Μείνετε ενημερωμένοι για
το παιδί σας

Η ιστοσελίδα Paidiatros.com θέλει να σας προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία κατά τη χρήση αυτού του ιστότοπου. Προς τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιεί cookies και άλλες τεχνολογίες για να κατανοήσει τα ενδιαφέροντά σας, να προσαρμόσει τον ιστότοπό της στις ανάγκες σας και να διαχειριστεί τις διαφημίσεις της. Πατώντας «Αποδοχή» δίνετε τη συγκατάθεσή σας για τη χρήση αυτή σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο εγχώριο δίκαιο και την Πολιτική μας για τα Cookies. Για να δείτε ολόκληρη τη λίστα των cookies και να μας πείτε αν μπορούν ή όχι να χρησιμοποιηθούν στη συσκευή σας, χρησιμοποιήστε το Εργαλείο Συγκατάθεσης για τα Cookies. Πολιτική Cookies της ιστοσελίδας μας