Εμβόλιο εναντίον μηνιγγιτιδοκόκκου Β

Αξίζει το κόπο να εμβολιάσω το παιδί μου με το νέο εμβόλιο μηνιγγίτιδας εναντίον του Μηνιγγιτιδοκόκκου  Β;

Το μικρόβιο που ονομάζεται μηνιγγιτιδόκοκκος μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα ή / και σηψαιμία (βαριά μόλυνση όλου του ανθρωπίνου σώματος). Υπάρχουν 13 οροομάδες – είδη του μικροβίου από τις οποίες οι οροομάδες Α, B, C, W-135 και Y  προκαλούν το μεγαλύτερο ποσοστό των διεισδυτικών λοιμώξεων στον άνθρωπο.  Όλες οι ηλικίες μπορεί να προσβληθούν, αλλά πιο ευάλωτα είναι τα βρέφη, τα νήπια, οι έφηβοι, και οι νεαροί  ενήλικες. Όπλο μας για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων από μηνιγγιτιδόκοκκο είναι ο εμβολιασμός. Πριν από 12 περίπου χρόνια, άρχισε να διατίθεται το εμβόλιο εναντίον του μηνιγγιδοκόκκου C. Αργότερα είχαμε στη διάθεση μας  το τετραδύναμο εμβόλιο A,C,W-135 και Y. Η χρήση των δυο αυτών εμβολίων μείωσε αποτελεσματικά  τις λοιμώξεις (μηνιγγίτιδα και σηψαιμία) από αυτές τις οροομάδες μηνιγγιτιδοκόκκου.   Παράλληλα όμως αυξήθηκε η συχνότητα λοιμώξεων από την  οροομάδα B που σε μερικές χώρες η συχνότητά του ξεπερνά το 90%. (Αγγλία, Φιλανδία, Ισπανία, Ελλάδα κ.α.). Τα δεδομένα που έχουμε για την Κύπρο σε σχέση με τη μηνιγγίτιδα είναι: Μηνιγγίτιδα από τον τύπο B 74%, από τον τύπο C 21% και από τον τύπο Y 5%.

Πόσα και ποια είναι τα εμβόλια εναντίον του μηνιγγιτιδόκοκκου οροομάδας Β;

Στην Κύπρο κυκλοφορούν δυο εμβόλια εναντίον του μηνιγγιτιδοκόκκου της οροομάδας Β. Το Besxero και το Trumenba. Τα δύο αυτά εμβόλια έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαικό Οργανισμό Φαρμάκων και το FDA. Το Besxero μπορεί να χορηγηθεί από τη βρεφική ηλικία. Το Trumenba συνιστάται στα παιδιά άνω των 10 ετών, εφήβους και νεαρούς ενήλικες.

Τι περιέχουν τα εμβόλια έναντι του μηνιγγιτιδοκόκκου οροομάδας Β;

Α. Besxero

Το εμβόλιο Besxero περιέχει τέσσερα αντιγόνα  πρωτείνες της οροομάδας Β, που είναι υπεύθυνα για την επιβίωση, λειτουργία και λοιμογόνο δύναμη του μικροβίου:

1. NadA: neisserial adhesin A: Προάγει την προσκόλληση και την διείσδυση επιθηλιακών  κυττάρων.
2. fHbp: factor H binding protein: Δεσμεύει τη βακτηριακή σιδηροφόρο εντεροβακτίνη και τον παράγοντα Η (βακτηριακή επιβίωση).
3. NHBA: neisserial heparin-binding antigen: δεσμεύει την ηπαρίνη, που μπορεί να αυξήσει την βακτηριακή αντίσταση στον ορό.
4. NZPorA 1.4: porin A: Μείζων κυστική πρωτεΐνη της  εξωτερικής μεμβράνης για την  παραγωγή αντισωμάτων.

Τα 3 πρώτα αντιγόνα περιέχονται σε ποσότητα 50 μg και το τέταρτο σε ποσότητα 25 μg. Όλα προσροφημένα σε υδροξείλιο του αργιλίου. Η χρήση πολλών αντιγόνων εγγυάται την καλύτερη προστασία. Το εμβόλιο είναι ισχυρά ανοσογόνο σε όλες τις ηλικίες, με καλή ανοχή.

B. Trumenba

Το εμβόλιο Trumenba περιέχει δυο αντιγόνα της οροομάδας Β:Neisseria meningitidis serogroup B fHbp subfamily A1,2,3 60 micrograms Neisseria meningitidis serogroup B fHbp subfamily B1,2,3 60 micrograms

Πώς δρουν τα εμβόλια έναντι του μηνιγγιτιδοκόκκου Β ;

Με την είσοδο των εμβολίων στον οργανισμό παράγονται αντισώματα έναντι των αντιγόνων/πρωτεϊνών που περιέχονται στο κάθε εμβόλιο. Επομένως σε μια έκθεση του οργανισμού στον μηνιγγιτιδόκοκκο Β υπάρχουν έτοιμα αντισώματα που σε συνεργασία με το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού καταφέρνουν να εξουδετερώσουν το μικρόβιο.

Γιατί να εμβολιάσω το παιδί μου με το εμβόλιο Μηνιγγιτιδοκόκκου  Β

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος τύπου Β προκαλεί σοβαρή νόσο με ραγδαία εξέλιξη που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο ή σοβαρές επιπλοκές στα άτομα που θα προσβληθούν. Μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο μέσω των εκκρίσεων του αναπνευστικού.  Η αρρώστια ξεκινά  με συμπτώματα μιας ίωσης και επομένως η διάγνωση μπορεί να διαφύγει αρχικά. Η αρρώστια εξελίσσεται ραγδαία με αποτέλεσμα ένας στους δέκα ασθενείς που θα  νοσήσουν να πεθαίνει μέσα στις πρώτες 24-48 ώρες παρά την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Επιπλέον, 20% των ατόμων που επιβιώνουν εμφανίζουν σοβαρές μόνιμες αναπηρίες, όπως εγκεφαλική βλάβη, επιληψία, απώλεια της ακοής, ακρωτηριασμοί και μαθησιακές δυσκολίες.

Επομένως είναι ευθύνη μας ως γονείς και επαγγελματίες υγείας να ακολουθήσουμε πιστά την Ιπποκρατική ρήση “κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν  και να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις που είναι ο θάνατος ή η μόνιμη αναπηρία σε ένα παιδί από μηνιγγιτιδόκοκκο Β.  Το εμβόλιο εναντίον του μηνιγγιτιδοκόκκου της οροομάδας Β είναι ασπίδα προστασίας  στα χέρια μας απέναντι σε μια σοβαρή απειλή για την υγεία των παιδιών και των εφήβων. Ο ορότυπος τύπου Β είναι ο συχνότερος ορότυπος που προκαλεί μηνιγγιτιδικοκκική νόσο στην Κύπρο, την Ελλάδα και αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες.  Τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για την αντιμετώπισή της νόσου σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει.

Είναι το εμβόλιο αποτελεσματικό;

Η αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου καθορίζεται από πολλούς παράγοντες.

1. Πόσο ισχυρή ανοσοαπόκριση παράγει («ανοσογονικότητα» του), δηλαδή αν παράγονται αντισώματα από το εμβόλιο εναντίον του μικροβίου και πόσο καιρό διαρκούν.  
2. Πόσο ευρέως καλύπτει τα στελέχη του μικροβίου που προκαλούν ασθένειες στη χώρα που κυκλοφορεί.

Και τα δυο εμβόλια προκαλούν ισχυρή ανοσολογική απάντηση σύμφωνα με κλινικές μελέτες

Μπορούν τα εμβόλια να χορηγηθούν μαζί με άλλα εμβόλια;

Α. Besxero

Το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα αλλά σε διαφορετικό σημείο με εμβόλια που περιέχουν Τέτανο, Διφθερίτιδα, Κοκίτη, Αιμόφιλο Ινφλουέντσας τύπου Β, Πολιομυελίτιδας,  Ηπατίτιδας Β, Πνευμονιοκόκκου, Ιλαράς, Παρωτίτιδας, Ερυθράς και Ανεμοβλογιάς.

B. Trumenba

Το Trumenba μπορεί να δοθεί ταυτόχρονα με την πλειοψηφία των εμβολίων που είναι τα πιο κάτω:

Τέτανο, Διφθερίτιδα, Κοκίτη, Αιμόφιλο Ινφλουέντσας τύπου Β,  Πολιομυελίτιδας,  Τετραδύναμο εμβόλιο εναντίον του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων, Τετραδύναμο εμβόλιο της μηνιγγίτιδας (MenACWY), Ηπατίτιδας Β, Πνευμονιοκόκκου, Ιλαράς, Παρωτίτιδας, Ερυθράς και Ανεμοβλογιάς.

Μπορούν τα εμβόλια να χορηγηθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού;

Δεν υπάρχουν δεδομένα για τη χρήση τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.

Είναι τα εμβόλιο ασφαλή; Ποιες είναι οι πιο συχνές επιπλοκές;

Το εμβόλια είναι ασφαλή παρά το γεγονός ότι πιθανό να προκαλούν πιο συχνές τοπικές αντιδράσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα εμβόλια. Τα δύο αυτά εμβόλια έχουν εγκριθεί για χορήγηση δεδομένου ότι τα οφέλη από τη χρήση τους υπερτερούν των επιπλοκών τους.

Bexsero

Χρήση του εμβολίου Bexsero σε 37 χώρες με χορηγούμενες δόσεις πάνω από 1.500.000 μετά την κυκλοφορία του εμβολίου δεν αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Οι πιο συχνές παρενέργειες του εμβολίου είναι:

• Πόνος, ερυθρότητα, πρήξιμο ή σκληρότητα του δέρματος στο σημείο της ένεσης.
• Πυρετός, ανορεξία, μυϊκοί πόνοι, ευερεθιστότητα, υπνηλία και εξανθήματα.

Trumemba

Οι πιο συχνές επιπλοκές από τη χορήγηση του Trumemba είναι:

• Πόνος, ερυθρότητα, πρήξιμο ή σκληρότητα στο σημείο του εμβολιασμού.
• Κεφαλαλγία, κόπωση, ρίγη, διάρροια, ναυτία, πόνο στους μύες, πόνος στις αρθρώσεις.

Πόσες δόσεις του εμβολίου χρειάζονται;

Δοσολογικό σχήμα Besxero

• Βρέφη 3-5 μηνών: 2 δόσεις + 1 αναμνηστική δόση. Τα διαστήματα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 2 μήνες.  Αναμνηστική δόση χορηγείται στην ηλικία 12-15 μηνών.
• Παιδιά 6-11 μηνών: 2 δόσεις + 1 αναμνηστική δόση. Τα διαστήματα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 2 μήνες. Αναμνηστική δόση χορηγείται στην ηλικία 12-23 μηνών.
• Παιδιά 12-23 μηνών: 2 δόσεις+ 1 αναμνηστική δόση.  Το διάστημα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 1 μήνας. Αναμνηστική δόση χορηγείται 12-23 μήνες μετά την αρχική σειρά εμβολιασμού. 
• Παιδιά άνω των 2 ετών , έφηβοι και νεαροί ενήλικες: 2 δόσεις με ελάχιστο μεσοδιάστημα μεταξύ των δόσεων ενός μήνα.  Η ανάγκη για αναμνηστική δόση δεν έχει τεκμηριωθεί.

Δοσολογικό σχήμα Trumemba

• Σε ηλικία άνω των 10 ετών περιλαμβάνει 2 δόσεις σε μεσοδιάστημα 6 μηνών ή 3 δόσεις με μεσοδιάστημα τουλάχιστον ενός μήνα μεταξύ 1^ης και 2^ης δόσης και μια 3η δόση σε απόσταση 4 μήνες από τη 2^η δόση.

Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν με το εμβόλιο εναντίον του Μηνιγγιτιδοκόκκου Β;

Το κόστος του εμβολίου παίζει σημαντικό ρόλο στο να αποφασίσει κάποια χώρα μαζικό εθνικό εμβολιασμό (Η Αγγλία έχει αποφασίσει να περιλάβει το εμβόλιο αυτό στο σχήμα εμβολιασμού του παιδιού πληθυσμού της από το 2015 και η Ιρλανδία το 2016, πρόσφατα και η Ιταλία).  Γι’ αυτό και δεν υπάρχει κοινή γραμμή από όλες τις χώρες. Όλοι όμως συμφωνούν ότι το εμβόλιο αυτό είναι χρήσιμο να χορηγείται στις εξής κατηγορίες υψηλού κινδύνου.

1. Βρέφη και παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 χρονών
2. Έφηβοι ηλικίας 15-19 χρονών.
3. Παιδιά που έχουν κάποιο ανοσολογικό έλλειμα (μειωμένο αμυντικό σύστημα) όπως για παράδειγμα, ανατομική ή λειτουργική ασπληνία, διαταραχές του συμπληρώματος κτλ.

Σε ατομικό επίπεδο, η απόφαση λαμβάνεται από το παιδίατρο και τους γονείς του παιδιού, λαμβάνοντας υπόψη το οικονομικό κόστος σε σχέση με το όφελος που μπορεί να έχει το παιδί μετά από ένα τέτοιο εμβολιασμό.