Πολλά παιδιά αρνούνται να φάνε υγιεινές τροφές και ιδιαίτερα φρούτα και λαχανικά. Ατέλειωτοι καυγάδες μεταξύ γονιών και παιδιών για να τα πείσουν ότι πρέπει να τρώνε φρούτα και λαχανικά γιατί είναι ωφέλιμα. Κι όμως, όλοι γεννιόμαστε με το ένστικτο της προτίμησης του αλμυρού και γλυκού φαγητού παρά της προτίμησης του πικρού και του ξινού. Αυτό το ένστικτο το κουβαλάμε από την εποχή των σπηλαίων, όπου ενστικτωδώς απορρίπτεται το φαγητό που είναι πικρό και ξινό σαν μηχανισμός επιβίωσης για την αποφυγή δηλητηριωδών φυτών, μούρων και καρπών. Μέχρι σήμερα κουβαλάμε το ένστικτο του μηχανισμού επιβίωσης με αποτέλεσμα τα παιδιά να αρνούνται να τρώνε τα φρούτα και τα λαχανικά.
Ευτυχώς τα παιδιά μπορούν να ξεπεράσουν το στάδιο αυτό, με την έκθεσή τους στα φαγητά που αρνούνται να φάνε! Το μόνο που χρειάζεται είναι υπομονή από τους γονείς έτσι ώστε να προσφέρεται το ίδιο φαγητό στο παιδί σε συχνά διαστήματα πορόλη την άρνησή του να τα δοκιμάσει.
Καλό θα ήταν να προσφερθούν πρώτα τα γλυκά λαχανικά όπως καρρότα, γλυκοπατάτες, κόκκινο κολοκύθι, καλαμπόκι και μπιζέλι. Μην πιέσετε τα παιδιά σας να δοκιμάσουν πιο πικρά λαχανικά όπως είναι το μπρόκολο, κουνουπίδι, σπανάκι, φασολάκι. Δοκιμάστε να τα μαγειρέυται κατά διαστήματα χωρίς όμως να πιέζετε τα παιδιά σας να τα φάνε. Ένα παιδί μπορεί να χρειαστεί μέχρι και 15 φορές να δει ένα τρόφιμο για να τολμήσει να το ακουμπήσει! Αυτό ονομάζεται «νεοφοβία», είναι δηλαδή ο φόβος του παιδιού να δοκιμάσει ένα νέο τρόφιμο. Η κορύφωση της «νεοφοβίας» βρίσκεται στις ηλικίες 2-6 χρόνων, όπου τα περισσότερα παιδία αρνούνται να δοκιμάσουν οποιοδήποτε καινούργιο τρόφιμο και ιδιαίτερα λαχανικό. Τα περισσότερα παιδία της συγκεκριμένης ηλικίας, συνήθως, επιλέγουν να τρώνε μόνο 1-2 τρόφιμα (συνήθως μαλακές τροφές όπως μακαρόνια και ρύζι) και αρνούνται να φάνε ή να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο. Τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν τη φάση αυτή όταν οι γονείς τους δεν γίνονται πολύ πιεστικοί στη κριτική των αποφάσεών τους.
Συμβουλές σε γονείς - Τι μπορώ να πω στο παιδί μου για να το ενθαρρύνω
• Χρησιμοποιήστε φράσεις που να επιδεικνύουν τη γεύση και την υφή του φαγητού όταν το περιγράφετε στο παιδί σας, όπως: «αυτά τα ακτινίδια είναι γλυκά σαν φράουλες» ή «αυτά τα ραπανάκια είναι τόσο τραγανά». Με αυτό τον τρόπο ενθαρρύνετε τα παιδία σας να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο.
• Αποφύγετε φράσεις όπου το φαγητό αποδεικνύει ένδειξη αγάπης όπως: «φάε αυτή τη μπουκιά για μένα για να μου δείξεις πως με αγαπάς» ή «εάν δε φας όλο σου το φαγητό θα είμαι λυπημένη». Αυτές οι φράσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μη υγιεινές συνήθειες και συμπεριφορές.
• Χρησιμοποιήστε φράσεις που να βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει το αίσθημα κορεσμού έτσι ώστε να αποφευχθεί η υπερφαγία π.χ. «μήπως το στομάχι σου λέει ότι είναι γεμάτο;» ή «μήπως το στομάχι σου κάνει ακόμα τους θορύβους της πείνας ή έχει γεμίσει;» .
• Καλό θα ήταν να αποφεύγονται φράσεις που να ενθαρρύνουν το παιδί να αγνοά το αίσθημα της πείνας π.χ. «μπράβο, είσαι μεγάλο κορίτσι, έχεις τελειώσει όλο το φαγητό σου» ή «φάε άλλη μία μπουκιά πριν σηκωθείς από το τραπέζι».
• Προσπαθήστε να δώσετε επιλογές στο παιδί έτσι ώστε να αποφασίσει μόνο του για το φαγητό του π.χ. «ποιο είναι το αγαπημένο σου λαχανικό» ή «θες ντομάτα ή φασολάκι με το βραδινό σου» ή «τι φρούτα θες να αγοράσουμε από την φρουταρία;». Με αυτό τον τρόπο το παιδί θα συγκεντρωθεί στην γεύση του φαγητού παρά στο ποιος έχει δίκαιο
• Καλό θα ήταν να αποφεύγεται η σύνδεση των τροφών με τα αισθήματα ή να χρησιμοποιείτε το φαγητό σαν βραβείο π.χ. «σταμάτα να κλαις και θα σου αγοράσω παγωτό» ή «εάν κάνεις τα μαθήματά σου θα φας σοκολάτα». Οι φράσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε υπερφαγία αφού μαθαίνουν το παιδί να τρώει για να αισθάνεται καλύτερα ή να τρώει όποτε κάνει κάτι καλό.
• Συζητήστε με το παιδί σας να δείτε τι του αρέσει. Βάλτε το να σας βοηθήσει στη κουζίνα φτιάχνοντας κάτι που μπορεί και του αρέσει όπως να κόψει φρούτα για τη φρουτοσαλάτα ή να κόψει τα φρούτα και λαχανικά σε διάφορα σχέδια και σχήματα που αυτό θέλει.
Μην απογοητεύεστε εύκολα. Η διατροφή του παιδιού θέλει υπομονή και προσεκτικότητα. Ποτέ μην είστε αυστηροί και απόλυτοι με τη διατροφή του παιδιού σας. Πάντα υπάρχουν λύσεις και αυτές βρίσκονται συνήθως με τον διάλογο.